تنوع پرندگان دنیا و جایگاه ایران در مقایسه با سایر کشورها
هر سرزمین طبیعی با مجموعه گیاهان و جانوران خاص خود و عوامل محیطی دخیل در آن به نام یک منطقه زیست جغرافیایی منحصر به فرد در سطح زمین شناخته میشود. هر چند که این نواحی تقسیم‌بندی‌های متفاوت دارند که بنا به سلیقه‌های متعدد و دیدگاه‌های بعضاً متفاوت اشخاص و مجامع علمی وضع شده‌اند. اما به طور کلی می‌توان نواحی زیست جغرافیای زیر را در کره زمین مشخص کرد.
- Paleoarctic دیرین شمالگان (اروپا و بخشی از آسیای مرکزی و ایران و شمال آفریقا)
- Neoarctic نو شمالگان (آمریکای شمالی)
- Afrotropical حاره‌ای (آفریقا)
- Neotropical نو حاره‌ای (آمریکای جنوبی)
- Indomalizian اورینتال (هند و مالزیای و کشورهای همجوار)
- Australasian استرالین (قاره اقیانوسیه)
- Antaarctic جنوبگان (قطب جنوب)
شرح مناطق زیست جغرافیایی در حوصله این مجموعه نمیگنجد و در کلاس آشنایی با اکوسیستم‌ها به طور مفصل در این خصوص بحث میشود. تنها یادآوری می‌گردد که درصد گونه‌های زادآور پرندگان در مناطق زیست جغرافیایی فوق به ترتیب زیر است:
شمالگان 31 گونه پرنده زادآور در هر میلیون کیلومتر مربع
حاره‌ای 65 گونه پرنده در هر میلیون کیلومتر مربع
استرالین 155 گونه پرنده در هر میلیون کیلومتر مربع
نوحاره‌ای 175 گونه پرنده در هر میلیون کیلومتر مربع
اورینتال 195 گونه در هر میلیون کیلومتر مربع
کشور ایران به دلیل وسعت زیاد، شرایط اقلیمی، دامنه تغییرات ارتفاعی و موقعیت جغرافیایی، زیستگاه‌های متنوع و گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری را داراست.
این تنوع در میان گونه‌های پرندگان به اندازه‌ای است که ایران را به یکی از مناطق خاص و حائز اهمیت در این مورد تبدیل کرده است. اما آنچه در این راستا مهم است و در این درس سعی شده به آن پرداخته شود، معرفی پرندگان از دیدگاه طبیعت‌گران و علاقمندان به تورهای پرنده‌نگری است.
در دنیای پرندگان به لحاظ تنوع، زیبایی و فراوانی که نسبت به سایر وحوش دارند، همواره بیشتر مورد توجه مردم بوده‌اند و کشور عزیزمان ایران نیز به دلیل قرار گرفتن در سه منطقه جغرافیای زیستی (پالئارکتیک، اورینتال در جنوب شرقی و اتیوپیا در جنوب غربی) گونه‌های مختلفی از پرندگان را در خود جای داده است که این امر ایران را به یکی از کشورهای جذاب برای علاقمند به تماشای پرندگان تبدیل کرده است.
به دلیل افزایش محبوبیت سفرهای پرنده‌نگری در سطح دنیا و وجود بستر مناسب در ایران، تلاش شده که جهت آشنایی بیشتر فراگیران دوره‌های راهنمایان طبیعت‌گردی و بخصوص علاقمندان به پرندگان و تماشای این موجودات زیبا، علاوه بر کلاس درس آشنایی با پرندگان، اطلاعاتی در این صفحه و صفحات دیگر مرتبط ارائه شود.
همانگونه که اشاره شده است، ایران از لحاظ جغرافیای زیستی در میان سه منطقه پالئارکتیک، اورینتال و اتیوپیا (آفروتروپیکال) قرار گرفته است. البته بخش عمده کشور در منطقه جانوری پالئارکتیک قرار داد و طبیعی است که بیشتر جانوران آن وابسته به این منطقه باشد.
اگر چه کشور ایران در منطقه خشکی از جهان قرار دارد و بخش اعظمی از آن را مناطق بیابانی و نیمه‌بیابانی تشکیل می‌دهد، اما به لطف داشتن اقلیم‌های متضاد و دامنه تغییرات ارتفاعی، دارای تنوع غنی زیستگاهی و به تبع آن تنوع جالب پرندگان می‌باشد.
در منطقه زیست جغرافیایی دیرین شمالگان (پالئارکتیک) 1100 گونه پرنده زادآور به علاوه 100 گونه پرنده مهاجر و سرگردان زندگی می‌کنند که ایران به تنهایی حدود نیمی از این مجموعه را پذیراست (514 گونه) و جالبتر آن که درصد گونه‌های زادآور در کشور ایران بیش از 200 گونه پرنده یعنی بیش از بالاترین درصد مناطق فوق‌الذکر است.
همانطور که مشاهده می‌کنید ایران جزو یکی از بهترین کشورهای جهان برای تماشای پرندگان است که این امر می‌تواند سالانه هزاران گردشگر علاقه‌مند به این مقوله را به ایران جذب کند. در ادامه در خصوص موضوعات زیر نیز برای علاقه‌مندان مطالبی بیان شده است:
دریافت مشاوره تخصصی رایگان