دستگاه گردش خون پرندگان

همه پرندگان خونگرم بوده و قلبشان نیز چهار حفرهای با دو دهلیز و دو بطن است که بیشتر به قلب پستانداران شباهت دارد تا خزندگان. بنابراین پرندگان نیز دارای گردش خون کامل و مضاعف هستند. خون گرم بودن باعث می‌شود که دمای بدن پرنده با تغییر دمای محیط تغییر نکند و با سرد یا گرم شدن هوا توانایی زندگی در محیطهای مختلف را داشته باشد. در میان تمامی سلسله جانوران، پرندگان بیشترین تعداد گلبول قرمز را در واحد حجم خون دارند؛ به نحوی که در هر اینچ مربع از خون یک پرنده در حدود 10 میلیون گلبول قرمز وجود دارد.

گلبولهای قرمز در پرنده‌ها برخلاف پستانداران که بدون هسته است، هسته دارد و تعداد گلبولهای قرمز در هر دو جنس در هنگام تولد با هم برابر است، اما در هنگام بلوغ تعداد آن در جنس نر بیشتر خواهد شد. قلب در پرندهها به نسبت بدن، از پستانداران بزرگتر است و کمان آئورت به سمت راست تمایل دارد. وزن قلب پرندگان نیز حدوداً ۲ تا ۴ درصد وزن پرنده است. این نسبت برای غازها و قوها تا 10 درصد نیز می‌رسد.

پرندگان برای پرواز به انرژی زیادی نیاز دارند و برای تأمین این میزان انرژی، سوخت و ساز در آنها بالا است. برای این منظور ضربان قلب پرندگان نسبت به سایر مهره‌داران بسیار بیشتر است تا با افزایش سرعت گردش خون، مواد غذایی و اکسیژن مورد نیاز برای سوخت و ساز سلولها را فراهم نماید. مثلاً تعداد ضربان قلب در یک مرغ مگس 700 بار در دقیقه است که در زمان پرواز و هیجان تا حدی افزایش می‌یابد. به طور کلی ضربان قلب پرندگان درشت‌جثه کمتر از پرندگان کوچک‌جثه است. در چرخ ریسک‌ها قلب ۳۴۶ بار در دقیقه می‌تپد که در هنگام استرس ممکن است تا ۱۰۰۰ بار در دقیقه هم بالا برود. تعداد ضربان قلب در پرندگان بیشتر از پستانداران است به طور مثال قلب در سینه سرخ ۵۷۰ بار در دقیقه می‌تپد.

متابولیسم بالا و نیز جریان خون سریع در پرندگان سبب افزایش دمای بدن می‌شود. به طوری که دمای بدن پرندگان بالاتر از پستانداران است. دمای بدن در چند گونه مختلف از پرندگان به شرح زیر است:

ردیف نام پرنده دمای بدن (درجه سانتیگراد)

دریافت مشاوره تخصصی رایگان