گونه خارپشت اروپایی Eastern European Hedgehog
نام فارسی: خارپشت اروپایی
نام علمی: Erinaceus concolor
نام انگلیسی: (Eastern European Hedgehog) Southern white-breasted Hedgehog
ویژگی‌های ظاهری خارپشت اروپایی
طول سر و بدن 200 تا 290 میلی‌متر، طول دم 20 تا 39 میلی‌متر، طول کف پای عقب 39 تا 57 میلی‌متر، طول گوش 20 تا 35 میلی‌متر، طول خارها 30 میلی‌متر و وزن 550 تا 1500 گرم است. گوش‌های کوتاه و گردی دارد که برخلاف سایر خارپشت‌ها از خارهای ناحیه پیشانی کوتاه‌تر بوده و قسمتی از آن به وسیله موهای صورت پوشیده شده است. پوزه نوک‌دار و قسمت جلوی آن برهنه است. دم کوتاه، دست‌ها و پاها به نسبت بزرگ و هر کدام 5 انگشت با ناخن‌های بلند دارد. كف دست‌ها و پاهای خارپشت اروپایی برهنه است. پشت و پهلوهای خارپشت اروپایی پوشیده از خارهای تیز و یکنواخت به طول تقریبی 30 میلی‌متر است. خارها به‌تناوب، نوارهای تیره و روشنی با نوک سیاه دارند. رنگ موهای صورت و اطراف چشم‌ها قهوه‌ای و گاهی قهوه‌ای مایل به سیاه است. رنگ موهای سینه سفید بوده و تضاد مشخصی با موهای تیره‌تر زیر شکم دارد که وجه تمایز ظاهری آن با خارپشت اروپایی غربی بوده اما تفاوت اصلی مربوط به مشخصات جمجمه است.
ویژگی‌های زیستی خارپشت اروپایی
خارپشت اروپایی شب‌گرد است و روزها در لانه که معمولاً زیر بوته‌ها، میان برگ‌ها و درون حفره درختان قرار دارد، می‌خوابد. معمولاً در اوایل غروب از پناهگاه خارج می‌شود. 2 تا 3 ساعت فعالیت می‌کند، سپس تا نیمه‌های شب به استراحت می‌پردازد. در فصل پاییز گاهی در روز نیز دیده می‌شود. به صورت انفرادی زندگی می‌کند. ولی قلمروطلبی خاصی ندارد، نرها گاهی در شب 2 کیلومتر راه می‌روند. اغلب در بالای سطح زمین و در زیر گیاهان متراکم یا گاهی در شکاف سنگ‌ها و سوراخ دیوارها لانه می‌سازد و سطح ان را با علف، خزه و برگ می‌پوشاند. در مناطق سردسیر فصل پاییز به خواب زمستانی فرو می‌رود و تا اوایل فصل بهار، که هوا گرم می‌شود، پیوسته در خواب است. در زمستان توده‌های بزرگی از برگ گیاهان خشک و خزه را در لانه جمع کرده و در زیر آن به خواب زمستانی می‌رود. خواب زمستانی معمولاً از اواخر پاییز شروع و تا بهار ادامه دارد.
تغذیه خارپشت اروپایی: از حشرات، کرم‌ها، حلزون‌ها و همچنین جوندگان کوچک، مارمولک، مار و تخم پرندگان، لاشه حیوانات و گاهی هم از مواد گیاهی به خصوص میوه‌های شیرین، هندوانه و قارچ و زباله تغذیه می‌کند.
تولید مثل خارپشت اروپایی: جفت‌گیری در بهار و پس از بیدار شدن از خواب زمستانی انجام می‌گیرد. برخی از آنها در اواخر تابستان نیز دوباره جفت‌گیری و تولیدمثل می‌کنند. دوران آبستنی حدود 35 روز است، 2 تا 7 و معمولاً 4 بچه می‌زاید. خارهای نوزادان در زمان تولد نرم و سفید است که پس از 3 هفته سفت می‌شوند. چشم‌ها نیز بسته‌اند که پس از 18 روز باز می‌شوند. بچه‌ها تا پاییز (حدود 40 روز) از شیر مادر تغذیه و پس از 4 هفته به دنبال مادر راه می‌افتند. در بهار بعد (10 ماهگی) بالغ می‌شوند. حداکثر طول عمر در اسارت حدود 7 سال است.
زیستگاه، پراکندگی و فراوانی خارپشت اروپایی در ایران
خارپشت اروپایی در زیستگاه‌های جنگلی (پهن‌برگ و سوزنی‌برگ)، علف‌زارها، بوته‌زارها و همچنین کشت‌زارها و باغ‌های میوه زندگی می‌کند. در استان‌های گلستان، مازندران، گیلان، آذربایجان غربی، کردستان و ارتفاعات استان تهران و قزوین با فراوانی مناسبی یافت می‌شود.
پراکنش جهانی خارپشت اروپایی
پراکندگی جهانی خارپشت اروپایی در اروپای شرقی و آسیاست.
وضعیت حفاظتی از خارپشت اروپایی
این گونه از پستاندارن ایران به دلیل اینکه تاکنون هیچ تهدیدی که به طور جدی بر این گونه اثر بگذارد، شناخته نشده است، در طبقه کمترین نگرانی (LC) فهرست سرخ IUCN قرار دارد. در ایران همه ساله تعداد زیادی خارپشت اروپایی در اثر تصادف در جاده‌ها از بین می‌روند اما با توجه به داشتن خواب زمستانی و استفاده از انواع غذاهای گیاهی و جانوری خطری جدی نسل آن را تهدید نمی‌کند و درحال حاضر برنامه حفاظتی ویژه‌ای نياز ندارد.
طبقه‌بندی گونه خارپشت اروپایی
سایر اعضای این خانواده را بشناسیم
- گونه خارپشت اروپایی
- گونه خارپشت برانت (خارپشت ایرانی)
- گونه خارپشت بیابانی
- گونه خارپشت گوش‌بلند
External Features: HB 200-290 mm, T 20-39 mm, HF 39-57 mm, E 20- 35 mm, S 30 mm and, W 550-1500 gr. Compared with other hedgehogs, ears are short, round, not longer than frontal spines, and are partly covered with facial hairs. The snout is pointed and bare in front. The tail is short; fore and hind feet are relatively long and each has 5 toes with elongated claws. Sole of both fore and hind feet are bare. Spines have alternate light and dark bands with black tips. Hair on the face and around the eyes is either brown or dark brown. Breast hair is white which sharply contrasts with the black color of under the belly.
Biological Features: The species is nocturnal, spending the day sleeping in the nest, which is usually under bushes, among leaves or in tree holes. This hedgehog feeds on insects, worms, snails, small rodents, lizards, snakes, bird eggs, animal carcasses and occasionally vegetative materials and garbage. In winter, it hibernates by collecting a large mass of dry leaves and mosses in its nest. Hibernation usually starts at the end of fall and continues to spring. Mating is in spring and after 35 days, between two to six young are born. Females suckle the young until fall and juvenile hedgehogs become adult by the following spring. Maximum life span in captivity is about 7 years.
Habitat, Distribution and Abundance: This species lives in a variety of habitats such as grasslands, shrub-lands, forested areas (deciduous and evergreen), cultivated lands and orchards. It is abundant in Golestan, Mazandaran, Guilan, West Azarbaijan, Kordestan and highlands of Tehran and Qazvin provinces.
Conservation Status: Assessed as Least Concern (LC) by the IUCN because no threats are known to be seriously affecting the species at present. High numbers of this species in Iran are killed by automobiles on roads every year but since the species hibernates in winter and feeds on a variety of animal and vegetative food materials, it faces no severe threat and needs no special conservation effort.
دریافت مشاوره تخصصی رایگان