گونه وُل حفار افغانی Southern Mole-Vole

نام فارسی: ول حفار افغانی
نام علمی: Ellobius fuscocapillus
نام انگلیسی: Southern Mole-Vole

ویژگی‌های ظاهری گونه ول حفار افغانی

طول سر و بدن 106 تا 145 میلی‌متر، طول دم 9 تا 14 میلی‌متر، طول کف پای عقب 20 تا 24 میلی‌متر و وزن حدود 32 تا 88 گرم است. جثه‌ای بزرگ و استوانه‌ای شکل دارد. موهای بدن نرم و انبوه است. رنگ موهای پشت بدن قهوه‌ای روشن، زیر بدن سفید مایل به زرد یا سفید چرک، پهلوهای بدن زرد قهوه‌ای است که به تدریج با رنگ زیر بدن یکی می‌شود، به طوری که حدفاصل رنگ رو و زیر بدن مشخص نیست. رنگ سر و صورت سیاه است. در بعضی از نمونه‌ها لکه‌هایی روی شکم دیده می‌شود. دم بسیار کوتاه است به طوری که طول آن از طول پای عقب کمتر است. چشم‌ها بسیار کوچک و اغلب در زیر موها پنهان شده است. لاله گوش نیز فوق‌العاده کوچک و از داخل موها قابل رویت نیست. کف دست و پا برهنه است ولی روی آن از موهای سفید پوشیده شده است. دندان‌های پیشین فک بالا سفید رنگ، خیلی بلند و به طرف جلو مایل است. در حین حفاری خاک می‌تواند دهان را در پس این دندان‌ها ببندد تا مانع ورود خاک به دهان بشود.

دریافت مشاوره تخصصی رایگان

ویژگی‌های زیستی گونه ول حفار افغانی

گونه ول حفار افغانی شبگرد است و زندگی زیرزمینی دارد. انبار ذخیره غذا در عمق 20 تا 30 و لانه در عمق 50 سانتی‌متری از سطح زمین قرار دارد. لانه از یک دالان اصلی تشکیل شده و دارای چندین دالان فرعی است که به سطح زمین ختم می‌شوند. خاک‌های حفاری شده را به کمک پاهای جلو و عقب به پشت سر و سپس از طریق دالان‌های فرعی به بیرون از لانه می‌ریزد. در کنار ورودی لانه کپه‌های خاک به قطر 30 و ارتفاع 10 سانتی‌متر دیده می‌شود. از بخش‌های مختلف گیاهان از قبیل ریشه، غده، جوانه‌های زیرزمینی تغذیه می‌کند. طول دوران آبستنی حدود 26 روز است. 6 تا 7 بار در سال تولیدمثل و هر بار 3 تا 5 بچه می‌زاید. بچه‌ها به مدت 2 ماه با والدین زندگی می‌کنند و در 3 ماهگی بالغ می‌شوند.

زیستگاه، پراکندگی و فراوانی گونه ول حفار افغانی در ایران

گونه ول حفار افغانی انواع زمین‌های کشاورزی به خصوص یونجه‌زارها، زمین‌های باز، استپ‌ها، دامنه‌های کوهستانی و دشت‌های مرتفع با خاک رسوبی را ترجیح می‌دهد، ولی در دشت‌های سنگلاخی که خاک‌های سطحی آن شسته شده هم، دیده می‌شود. گستره پراکندگی این گونه مناطق شمال شرقی ایران در استان‌های گلستان، سمنان، خراسان شمالی، رضوی و جنوبی است.

پراکنش جهانی گونه ول حفار افغانی

پراکندگی ول حفار افغانی در دنیا در شرق ترکیه تا پاکستان است.

وضعیت حفاظتی گونه ول حفار افغانی

گونه ول حفار افغانی به دلیل پراکندگی به نسبت وسیع و سازگاری با زیستگاه‌های مختلف در فهرست سرخ IUCN در طبقه کمترین نگرانی (LC) قرار دارد. با توجه به زندگی زیرزمینی خطری نسل این گونه را تهدید نمی‌کند.

طبقه بندی گونه ول حفار افغانی

سایر اعضای خانواده همستر طلایی و وُل‌ها را بشناسیم

راسته جوندگان

• خانواده همستر طلایی و ول‌ها

- گونه ول آبزی (موش آبی)
- گونه ول افغانی
- گونه ول برفی
- گونه ول حفار افغانی
- گونه ول حفار جنوب قفقاز (ول حفار کردی)
- گونه ول حفار ترکمنی
- گونه ول معمولی
- گونه ول اروپای شرقی
- گونه ول شرق خزر (ول کرمانی)
- گونه ول اجتماعی (موش افغان)
- گونه ول ایرانی
- گونه ول قزوینی
- گونه ول كپه داغ (ول پارادوکس)
- گونه ول جنگلی شلکوفنیکوف (ول علفزار)
- گونه ول جنگلی میجر
- گونه ول خراسان
- گونه ول گونتر
- گونه همستر خاکستری (همستر مهاجر)
- گونه همستر برانت (همستر طلایی)

External Features: HB 106-145 mm, T 9-14 mm, HF 20-24 mm and W 32-88 gr. The body is large and cylindrical in shape. Fur is dense and soft. Color of the upper side is light brown, under side yellowish or dirty white, flanks are yellowish brown that gradually blends with color of the under side. Therefore, no demarcation is visible between upper and lower parts. Color of head and body is black. There are spots on the belly of some individuals. Tail is very short and shorter than hind foot in length. Eyes are very small and often not visible. Pinna is very small and not visible. Soles of fore and hind limbs are naked but their outer surface is covered with white hairs. Upper incisors are white, long and bent forward. This helps the animal to close the mouth and prevent soil entering it while digging.
Biological Features: It is nocturnal and has a fossorial life. It does not hibernate but may become inactive in the summer. Food storage chamber located in 20 to 30 cm and nest chamber 50 cm below ground level. Burrow has one main tunnel and several branches that lead to the surface. Excavated soil is thrown backward by fore and hind limbs to branches of main tunnel and then out of the burrow. Soil heaps, about 30 cm in diameter and 10 cm in height, are observed around burrow entrance. Food consists of plant roots and tubers. Gestation period is 26 days and 6 to 7 litters are born every year with 3 to 5 young per litter.
Habitat, Distribution and Abundance: Agricultural fields, especially alfalfa, open lands, steppes, slopes of the mountains and higher plains with loamy soils are preferred habitats. It is also observed in gravel plains where surface soils are washed away. This species is distributed in north eastern provinces of Iran as Golestan, Semnan, North Khorasan, Khorasan Razavi and South Khorasan.
Conservation Status: It is categorized as “Least Concern” (LC) by the IUCN due to wide distribution and adaptation to different habitats. There is no serious threat against the species because of its fossorial life.