پراکندگی قوم کرد
کردها از اقوام و عشایر ایران هستند که علیرغم دلاوری و رشادت‌های بسیار ارتش ایران در برابر سپاه مسلح به سلاح گرم عثمانی در جنگ چالدران متاسفانه پیامد آن جنگ شکست و در نتیجه جدا شدن بخش‌های زیادی از سرزمین‌های کردنشین ایران از مام میهن بود.
سرزمین‌های کردنشین، امروزه در مرزهای سیاسی کشورهای ایران، ترکیه، عراق، سوریه و ارمنستان تقسیم شده‌اند.
مرزهای کنونی کردها
کردهای مهمان‌نواز از مرزداران کهن و ساکنین بخش‌های شمالی زاگرس هستند. حضور کردها در نوار غربی ایران امروزی از چشمه ثریا در شمال غربی استان آذربایجان غربی شروع و در استان‌های کردستان، کرمانشاه و بخش‌هایی از ایلام ادامه می‌یابد.
پراکندگی ایلات کرد در ایران
از جمله ایلات کرد در بخش‌های شمالی و مرکزی نوار غربی کشور می‌توان به ایل بزرگ جلالی (پلدشت، ماکو، شوط، چالدران و خوی)، میلان (پلدشت، ماکو و خوی)، ثلاث (شمال سلماس)، شِکاک (جنوب سلماس)، بیگ‌زاده (ارومیه)، زرزار و هرکی (نقده)، قره پاپاخ (جنوب نقده)، سنگور (مهاباد)، مکری (سردشت)، پیران (پیرانشهر)، منگور (پیرانشهر و مهاباد) و در بخش‌های میانی و جنوبی نوار غربی کشور به گوران، باباخانی، زنگنه، باجلان، فتحعلی‌بیگی، کماسی، اردلان (سنندج)، جاف (سقز، بانه و سردشت)، ثلاث باباجانی (جوانرود)، کمانگر (کامیاران)، ایلات سنجابی و کلهر و گوران (کرمانشاه)، ایل کرد (ایلام، زرین آباد، آبدانان، خزل، ارکوازی و پنجستون)، ملکشاهی یا چَمَشگَزَک (ایلام) اشاره نمود.
دریافت مشاوره تخصصی رایگان
کردها همچنین در استان‌های خراسان شمالی و رضوی در مناطقی همانند چناران، قوچان، شیروان، بجنورد، اسفراین، درگز و باجگیران نیز حضور دارند. این گروه ها عموماً در دوره صفویه و پادشاهی شاه عباس اول و بعد در دوره افشاریه جهت مقابله با حملات و نفوذ ازبکان و ترکمن‌ها و همچنین تضعیف اتحاد آنان از غرب دریاچه ارومیه به شمال خراسان کوچانده شده‌اند.
از آن جمله می‌توان به: ایل جلالی، ایل حسنلو (سعدانلو، شادلو، زعفرانلو، عمارلو، کیوانلو)، جهانبگلو و ... اشاره نمود.
در دامنه‌های شمالی رشته کوه البرز در استان‌های گیلان و مازندران و همچنین در استان‌های زنجان، قزوین و تهران جمعیت‌های مختلف کرد در ادوار مختلف ساکن شده‌اند. از جمله کردهای ساکن در استان گیلان می‌توان به: طایفه عمارلو اشاره کرد که در زمره کردهای خراسان (کرمانج) محسوب می‌شوند و در دوره افشاریه به گیلان و قزوین (الموت، منجیل، بخش عمارلو، جیرانده و ...) کوچانده شده اند.
بسیاری از کردها امروزه یکجانشین شده و کوچ‌نشینی را رها کرده‌اند اما هنوز هم می‌توان در استان‌های ایلام، شمال کردستان، بخش‌هایی از آذربایجان غربی و همچنین شمال خراسان زندگی کوچ نشینی را مشاهده نمود.
در ارتباط با قوم کرد به مباحث زیر خواهیم پرداخت:
پراکندگی قوم کرد
مذهب قوم کرد
زبان قوم کرد
فرهنگ قوم کرد
پوشاک قوم کرد