گونه لاکپشت پوزه عقابی Hawksbill Turtle

نام فارسی: لاکپشت پوزه عقابی (منقار شاهینی)
نام علمی: Eretmochelys imbricata
نام‌های علمی مترادف: Tetudo imbricata: Linnaeus 1766, Chelone imbricata: Boulenger 1889, Eretmochelys imbricata: Stebbins 1985
نام انگلیسی: Hawksbill Turtle

ویژگی‌های ظاهری گونه لاکپشت پوزه عقابی

نقوش لاک پشت بدن (کاراپیس) در افراد بالغ و نابالغ به رنگ مشکی و همراه نقوش قهوه‌ای یا زرد رنگ است. سر و گردن و دست‌ها و پاها قهوه‌ای تیره هستند و پولک‌های این مناطق دارای حاشیه سفید یا زرد رنگ است. لاک شکمی (پلاسترون) به رنگ نارنجی کمرنگ است. لاک پشتی کم و بیش قلبی شکل بوده و پولک‌های آن همپوشانی دارند. پولک‌های ستون مهره‌ای تیغه دارند. در هر سمت 4 پولک دنده‌ای دارد. معمولاً 3 پولک عقب چشمی و 2 چفت پولک جلو پیشانی دارد. طول مستقیم لاک پشتی 84 سانتیمتر است.
تخم‌ها و نوزادان این لاکپشت منبع غذایی غنی برای انواع گوناگونی از گوشتخواران، پرندگان، خزندگان، ماهی‌ها و حتی حشرات و ویروس‌ها هستند. اما با گذر زمان و بزرگ‌تر شدن لاکپشت‌ها آمار مرگ و میر آن‌ها رو به کاهش گذاشته تا جایی که در سنین بزرگسالی تنها کوسه قادر به شکار این لاکپشت است. وزن تخم لاکپشت‌های پوزه عقابی 26 تا 31 گرم، قطر آن حدود 43 میلی‌متر و حجم تخم‌ها نیز حدود 25 تا 30 سانتی‌متر مکعب است. تخم‌گذاری این لاکپشت هر 2 تا 3 سال یک بار در دو مرحله به فاصله دو هفته تکرار می‌شود و در هر مرحله لاکپشت مادر 40 تا 150 تخم می‌گذارد. لاکپشت‌های ماده به احتمال بسیار زیاد همیشه برای تخم‌گذاری به زادگاه خود باز می‌گردند. تصور می‌شود عمر آن حدود 30 تا 50 سال باشد.

ارزش اقتصادی گونه لاکپشت پوزه عقابی

شکار برای استفاده از گوشت و لاک از عوامل اصلی کاهش جمعیت این حیوان است، هرچند در بسیاری از کشورها شکار آن غیر قانونی است. گوشت این حیوان از 500 سال پیش از میلاد در چین از غذاهای لذیذ به شمار می‌رود هرچند به دلیل نوع تغذیه این حیوان ممکن است برای انسان سمی باشد. همچنین سابقه استفاده از لاک این حیوان برای ساخت لوازم تزیینی به یونان و روم باستان می‌رسد. بیشترین مصرف لاک این حیوان مربوط به ژاپن است و تا سال 1994 که دولت ژاپن واردات لاک این حیوان را ممنوع کرد، هر سال حدود 30 تن لاک لاکپشت پوزه عقابی به این کشور وارد می‌شد.

پراکندگی گونه لاکپشت پوزه عقابی

- پراکنش در جهان: پراکندگی این لاکپشت در دنیا در نواحی ساحلی اقیانوس‌های هند، اطلس و آرام و همچنین دریای مدیترانه و دریای سرخ است.
- پراکنش در ایران: خلیج فارس و دریای عمان. لاکپشت پوزه عقابی یکی از 4 لاکپشت دریایی است که در خلیج فارس مشاهده شده و یکی از دوگونه لاکپشت دریایی است که در سواحل ایران تخم‌گذاری می‌کند. بیشترین زادآوری لاکپشت‌های دریایی در ایران به این گونه مربوط می‌شود. البته در سال‌های اخیر زادآوری این گونه به جزایر نخیلو و ام‌الکرم در استان بوشهر و جزایر قشم، شیدور، هندورابی، هنگام و هرمز در استان هرمزگان محدود شده‌ است. تعداد موارد حضور این لاکپشت در سواحل ایران حدود 1,000 تخم‌گذاری در سال برآورد می‌شود. با این که در ایران مصرف گوشت لاکپشت و تجارت لاک آن مرسوم نیست اما خوردن و فروش تخم لاکپشت به دلیل اعتقاد به ارزش غذایی و دارویی بسیار رایج است. به‌ طوری‌که گاه برای جمع‌آوری تخم‌ها، لاکپشت مادر را با چرخ دستی به گوشه‌ای می‌رانند یا گاهی دیده شده در اطراف لانه‌ای که لاکپشت مادر در حال تخم‌گذاری است، گروهی از مردم حلقه زده و منتظر پایان تخم‌گذاری هستند.

زادآوری گونه لاکپشت پوزه عقابی

این گونه از لاکپشت تخم‌گذار است. لاکپشت ماده از اواخر زمستان برای تخم‌گذاری به ساحل مراجعه می‌کند و در هر بار تخم‌گذاری بین 60 تا 160 عدد تخم می‌گذارد.

دریافت مشاوره تخصصی رایگان

عادات و رفتار گونه لاکپشت پوزه عقابی

لاکپشت‌های پوزه عقابی ماده به منظور برگزیدن محلی مناسب برای تخم‌گذاری ممکن است مسافت‌های زیادی را شنا کنند. افراد بالغ این گونه معمولاً در صخره‌های مرجانی استوایی زندگی می‌کنند. در سراسر روز می‌توان آن‌ها را در غارها و تاقچه‌های زیر آب و اطراف این صخره‌ها در حال استراحت مشاهده کرد. لاکپشت پوزه عقابی را به علت مهاجر بودن می‌توان در زیستگاه‌های متعددی از اقیانوس‌های باز تا تالاب‌ها و حتی درون مصب‌های قرار گرفته در حرا یافت. هرچند اطلاعات زیادی درباره‌ی مطلوبیت زیستگاه نوزادان آن‌ها موجود نیست اما به نظر می‌رسد که آن‌ها مانند نوزادان سایر گونه‌های منطقه پلاژیک را ترجیح می‌دهند. این گونه در سواحل جنوب ایران (دریای عمان و خلیج فارس) تخم‌گذاری می‌کند. لاکپشت‌های پوزه عقابی ماده به منظور برگزیدن محلی مناسب برای تخم‌گذاری ممکن است مسافت‌های زیادی را شنا کنند، رژیم غذایی این لاکپشت گونه‌ای از اسفنج‌هاست.

سایر اعضای این خانواده را بشناسیم

راسته لاکپشت‌ها

• خانواده لاکپشت‌های دریایی
  - گونه لاکپشت پوزه عقابی
  - گونه لاکپشت زیتونی ریدلی
  - گونه لاکپشت سبز
  - گونه لاکپشت سرخ

طبقه‌بندی گونه لاکپشت پوزه عقابی

Eretmochelys imbricata

Exterior characteristics: In subadults and adults the carapace is dark, almost black in color, with lighter yellowish or brownish markings; the head and limbs are dark brown, the scales are clearly outlined with whitish or yellowish. The plastron is almost uniform reddish brown. The soft skin of the ventral parts is tinged orange. Carapace more or less heart-shaped, with a fully continuous vertebral keel; plates of carapace imbricate; four pairs of coastal plates; usually 3 postoculars; 2 pairs of prefrontals. Straight carapace length 84 cm.
Global distribution: Coastal parts of Indian, Pacific and Atlantic Oceans and also Mediterranean and Red sea.
Reproduction: It’s oviparous. At the end of winter, female turtles come to sea shore to lay eggs. They usually lay 60 to 160 eggs each time.
Behavior: Female hawksbills show preference for particular beaches and carry out long distance migration to select nesting beaches.