گونه کُک مار Leaf- nosed Viper

نام فارسی: کُک مار
نام علمی: Eristicophis macmahonii :Alcock & Finn, 1897
نام‌های علمی مترادف: Pseudocerastes macmahoni: Anderson, 1963
نام انگلیسی: Leaf- nosed Viper

ویژگی‌های ظاهری گونه کک مار

طول کل بدن کک مار 70 سانتی‌متر و طول دم آن 6 سانتی‌متر است. بدن به رنگ خاکستری روشن تا قهوه‌ای متمایل به شنی و دارای 20 تا 25 ردیف خال مشکی کوچک در سطح جانبی استو خال‌های بدن به طور کامل یا ناقص به وسیله یک ردیف خال‌های کوچک‌تر محصور شده‌اند. بدن نوزادان تقریباً دارای 30 خط عرضی قهوه‌ای‌رنگ است که در قسمت خلفی بدن واضح‌تر دیده می‌شوند. یک خط سفید‌رنگ از بالای چشم تا گوشه دهان کشیده شده است. لب‌ها، ناحیه گلو و سطح شکمی سفید و انتهای آن بیشتر است، مقعر بوده و در دو قسمت بالایی خود به چهار پولک بزرگ متصل است. این حالت یک ساختار پروانه شکل را به وجود آورده‌است. پولک‌های سطح شکمی 140 تا 148 بوده و در قسمت کناری خود تیغه دارند. پولک‌های سطح پشتی کوتاه و تیغه‌دار هستند و در 23 تا 29 ردیف کاملاً صاف و منظم آرایش یافته‌اند که به مار، ظاهری حلقه‌حلقه داده است.

کلید شناسایی گونه کک مار

پولک‌های زیر دم منقسم و پولک رسترال بزرگ و پهن با انتهای آزاد است.

تغذیه گونه کک مار

این مار از دوزیستان، جوندگان و پرنگان کوچک جثه تغذیه می‌کند.

زیستگاه، پراکندگی و فراوانی گونه کک مار

کُک مار در تپه‌های ماسه‌ای و ماسه‌های روان زندگی می‌کندو. این گونه در ارتفاع بیش از 1,300 متر دیده نمی‌شود. این مار پهلو رو، است و به صورت حلقه حلقه حرکت می‌کند. معمولاً در اثر این نوع حرکت ردی به صورت خطوط موازی روی شن‌ها باقی می‌گذارد.

دریافت مشاوره تخصصی رایگان

پراکندگی گونه کک مار

- پراکنش در جهان: این مار در جهان در کشورهای ایران، افغانستان و پاکستان پراکندگی دارد.
- پراکنش در ایران: کک مار در ایران در سیستان و بلوچستان یافت می‌شود.

زادآوری گونه کک مار

این گونه تخم‌گذار بوده و تا 12 تخم می‌گذارد که از آن‌ها نوزادانی با طولی حدود 15 سانتی‌متر خارج می‌شود.

عادات و رفتار گونه کک مار

غالباً در زیر ماسه مخفی می‌شود. این مار مهاجم است و در هنگام حمله صدای "هیس هیس" بلندی تولید می‌کند. به کمک دم خود از بوته‌ها بالا می‌رود.

وضعیت حفاظتی گونه کک مار

این مار در ایران نادر است. در رده بین‌المللی در فهرست سرخ IUCN جزء گونه‌های ارزیابی نشده NE (Not Evaluated) قرار داشته و در سطح ملی جزء گونه‌های حمایت و حفاظت شده است.

سایر اعضای این گونه را بشناسیم

رده خزندگان

راسته اسکواماتا

زیر راسته مارها

• خانواده افعی‌ها

زیرخانوداه مارهای افعی

- گونه افعی ارمنی
- گونه افعی البرزی
- گونه افعی کوهرنگی
- گونه افعی شاخدار
- گونه افعی شاخدار عربی
- گونه افعی شاخدار دم عنکبوتی
- گونه افعی لطیفی (افعی دماوندی)
- گونه گرزه مار
- گونه کک مار
- گونه مار جعفری

زیرخانواده مارهای زنگی

- گونه افعی قفقازی

طبقه‌بندی گونه کک مار

 Eristicophis macmahonii

Family: Viperidae
Suborder: Serpentes
Exterior characteristics: Body light grey or sandy-brown with 20 to 25 rows of small black spots laterally; body spots completely or incompletely surrounded by row of smaller spots; approximately 30 transverse brown bars in juveniles, lighter posteriorly; lips, throat and venter white; tail tip uniform yellow. Rostral is wider than it is high, strongly concave and bordered above and to the sides by four much enlarged nasorostral scales arranged in a butterfly shape; ventrals 140 to 148, with lateral keels; 23 to 29 rows of short and keeled dorsal scales are arranged in a straight and regular pattern. Total length 70 cm; tail 6 cm.
Global distribution: Iran, Afghanistan and Pakistan.
Reproduction: Laying up to a dozen eggs. The hatchlings being 15 cm long.
Behavior: Sink down into the sand using a rocking or peristaltic motion, leaving only its snout and eyes free of sand. It is aggressive, hissing very loudly and deeply. Climbs into bushes using its prehensile tail.