روز بزرگداشت عطار نیشابوری

فریدالدین محمدبن ابراهیم عطار نیشابوری، در قرن 6 هجری در شهر نیشابور چشم به جهان گشود. وی در خانواده‌ای داروساز متولد شد و خود نیز سال‌ها به شغل عطاری مشغول بود، اما به مرور، دل به عرفان سپرد و در مسیر سیر و سلوک معنوی، قلم به دست گرفت و آثار ماندگاری چون «منطق‌الطیر»، «تذکرة‌الاولیاء»، «مصیبت‌نامه» و «الهی‌نامه» را خلق کرد. زبان او، زبان رمز و راز بود؛ کلامی سرشار از تصویر، معنا و تجربه‌ی زیسته‌ای عرفانی که تا امروز، روح و ذهن خواننده را درگیر می‌کند.
عطار، هم‌ردیف با مولوی، سنایی و حافظ، از ارکان بنیادین ادبیات عرفانی فارسی به شمار می‌رود. در منظومه‌ی منطق‌الطیر، او با داستانی رمزی و نمادین از سفر مرغان به سوی سیمرغ، مراحل مختلف سیر معنوی انسان را به تصویر می‌کشد. این اثر نه‌تنها از لحاظ ادبی و فلسفی قابل توجه است، بلکه الهام‌بخش بسیاری از آثار عرفانی در شرق و غرب جهان بوده است.

نیشابور؛ زادگاه عطار، نگین خراسان

نیشابور، شهری با پیشینه‌ای کهن و تاریخی پربار، زادگاه و آرامگاه عطار است. این شهر، در گذشته از مراکز مهم علمی، فرهنگی و اقتصادی ایران بوده و امروزه نیز با جاذبه‌هایی چون آرامگاه عطار، آرامگاه خیام، مسجد جامع نیشابور، شهر تاریخی شادیاخ و کاروانسراهای قدیمی، ظرفیتی ویژه برای گردشگری فرهنگی دارد. آرامگاه عطار، با معماری باشکوه و فضای معنوی خود، سالانه پذیرای هزاران گردشگر، پژوهشگر و علاقه‌مند به ادبیات است.
با این حال، آن‌گونه که باید و شاید، این ظرفیت عظیم فرهنگی در حوزه گردشگری بالفعل نشده است. بزرگداشت عطار می‌تواند بستری فراهم آورد تا نیشابور، نه تنها با عنوان یک شهر تاریخی، بلکه به‌مثابه‌ی قطب عرفان و ادب فارسی، به جهانیان معرفی شود.

پیوند عرفان، ادبیات و گردشگری فرهنگی

ادبیات و عرفان ایرانی، سرمایه‌ای معنوی و فرهنگی است که به تنهایی می‌تواند موتور محرکه‌ای برای توسعه گردشگری باشد. در بسیاری از کشورها، نویسندگان و شاعران برجسته به برندهای فرهنگی تبدیل شده‌اند و گردشگران از سراسر جهان برای دیدن محل زندگی، خلق آثار و آرامگاه آنان سفر می‌کنند. شکسپیر در انگلستان، دانته در ایتالیا، و گوته در آلمان نمونه‌هایی از این دست‌اند.
در ایران نیز، چهره‌هایی چون عطار، مولوی، حافظ و سعدی چنین قابلیتی را دارند. برگزاری رویدادهای فرهنگی، جشنواره‌های ادبی، کارگاه‌های عرفان‌پژوهی و ایجاد موزه‌ها و مراکز فرهنگی در محل تولد و دفن این شخصیت‌ها، می‌تواند موجب رونق گردشگری ادبی و فرهنگی شود. این نوع گردشگری، نه تنها سودآور است، بلکه پایدار، کم‌هزینه و هم‌راستا با حفظ هویت فرهنگی است.

روز بزرگداشت عطار، فرصتی برای بازآفرینی گردشگری در نیشابور

بزرگداشت عطار، اگر با نگاهی نو و برنامه‌ریزی هدفمند همراه شود، می‌تواند به محرکی در راستای جذب گردشگران داخلی و خارجی تبدیل گردد. برگزاری تورهای ادبی ویژه این روز، چاپ و توزیع کتاب‌ها و ترجمه آثار عطار به زبان‌های مختلف، طراحی مسیرهای گردشگری عرفانی از نیشابور به سایر شهرهای تاریخی ایران، و معرفی نمادهایی از آثار عطار در قالب آثار تجسمی، نمایشی و موسیقایی، تنها بخشی از اقدامات ممکن در این مسیر است.
همچنین ایجاد زیرساخت‌های گردشگری متناسب با نیاز گردشگران فرهنگی ـ مانند هتل‌های سنتی، رستوران‌های بومی، مراکز خرید صنایع دستی و فضاهای پژوهشی ـ در نیشابور، می‌تواند به شکوفایی اقتصادی این شهر نیز کمک کند.

از عطار تا توسعه پایدار فرهنگی

روز بزرگداشت عطار نیشابوری، تنها یک روز در تقویم نیست؛ نمادی است از ارج نهادن به فرهنگی کهن، ریشه‌دار و پرمعنا. این روز، فرصتی است تا با نگاهی ژرف‌تر به گنجینه‌های ادبی و عرفانی خویش بنگریم و از این سرمایه‌ها برای ساختن آینده‌ای بهتر بهره ببریم.
گردشگری فرهنگی و ادبی، مسیری است که در آن هویت ایرانی نه تنها حفظ می‌شود، بلکه با شیوه‌ای هوشمندانه به دیگران معرفی می‌گردد. نیشابور می‌تواند با تکیه بر نام عطار، به الگویی از تلفیق فرهنگ، تاریخ و اقتصاد در خدمت توسعه پایدار بدل شود؛ الگویی که در آن هر گردشگر، حامل پیامی از صلح، عشق و معنویت باشد؛ درست همان‌گونه که عطار در اشعارش، جهانی آکنده از مهر و آگاهی را تصویر می‌کرد.

دریافت مشاوره تخصصی رایگان