با اینکه موج سواری به صورت امروزی از حدود 200 سال پیش در دنیا مطرح شده است، اما احتمالا قدمتی هزارساله دارد. ساکنان بومی جزایر هاوایی، فیجی و تاهیتی کاری مشابه موج سواری انجام می‌دادند. آن‌ها با کمک تخته‌هایی برای ماهیگیری به دریا می‌رفتند و با سر خوردن روی امواج به ساحل برمی‌گشتند. این مکان‌ها امروزه هم از مقاصد بسیار محبوب برای موج‌سواران هستند.
شما برای موج ‌سواری تنها به دو چیز نیاز دارید. موج شکننده، تخته موج سواری، و البته کمی جسارت و شجاعت. بعضی اوقات حتی بدون تخته هم می‌توان موج سواری کرد، به این روش Bodysurfing می‌گویند. درباره انواع موج سواری در ادامه صحبت خواهیم کرد.

عجله نکنید ورزش موج‌سواری در عمل آنقدر ساده نیست که به نظر می‌رسد. موج سوار باید خود را به نقطه‌ای از آب برساند که موج‌ها در نزدیکی به ساحل شروع به شکستن می‌کنند. به این نقطه Surf Line می‌گویند. حال ممکن است موج سوار با دست و پا زدن روی برد به این محدوده برسد و یا توسط وسیله‌ای مثل جت اسکی به آن نقطه کشیده شود. پس از رسیدن به این محل، روی برد منتظر می‌ماند و با دقت موج‌هایی که در حال شکل گرفتن هستند، زیر نظر می‌گیرد. موج‌سواران باتجربه، هر موج را از چند نظر ارزیابی می‌کنند. موجی مناسب است که آنقدر قوی باشد که بتوان بر آن سوار شد، و همچنین آنقدر خطرناک نباشد که در هنگام شکستنش آن‌ها را پرتاب کند. به عبارت دیگر، موج سوار باید توانایی سوار شدن به موج و خروج از آن را قبل از اینکه به ساحل و یا صخره‌ها نزدیک شود، داشته باشد.

وقتی موج سوار موج مناسب را شناسایی کرد، به سرعت خود را به نقطه اوج آن می‌رساند. به محض اینکه موج شروع به شکست کرد، از روی شکم به روی پا می‌پرد و به صورت خمیده روی برد قرار می‌گیرد. اینجا تفاوت موج سواران حرفه‌ای و مبتدی قابل مشاهده است. تنها حرفه‌ای‌ها با تمرین زیاد می‌توانند به صورت ایستاده روی برد باقی بمانند. موج سوار، سوار بر موج به سمت ساحل حرکت می‌کنند، تا وقتی که موج قدرتش را از دست می‌دهد. در این لحظه می‌تواند با تغییر جهت تخته‌اش و چرخاندن آن به سمت دریا، و یا به سادگی با خوابیدن دوباره روی برد و دست و پا زدن از موج خارج شود. البته این درصورتی اتفاق می‏افتد که قدرت موج در میانه راه تعادلش را به هم نزند و به نقطه اتمام موج برسد. در هر حال بعد از خروج و یا افتادن در موج، مرحله حرکت به سمت Surf Line تکرار می‌شود.
موج سواران باید به توانایی‌ها فیزیکی خود و همچنین محیط اطراف خود واقف باشند. آن‌ها باید الگوهای مختلف آب، ویژگی‌های محیط آبی، عارضه‌های بستر آب و همچنین بیرون آب و ساحل را به خوبی بشناسند. شناگرهای ماهری باشند و قدرت تعادل فوق‌العاده‌ای داشته باشند تا بتوانند در مقابل تغییرات محیط آب واکنش سریع و موثر نشان دهند. (به همین دلیل است که تمرین ورزش اسکیت بوردینگ بین موج سواران بسیار متداول است.) مهارت‌های موردنیاز برای انواع موج سواری متفاوت است، پس بهتر است انواع موج سواری را بشناسیم.

• موج سواری با برد بلند Longboarding
  بردهای موج‌سواری طول و ویژگی‌های مختلفی دارند که در مطلب تجهیزات و وسایل موج‌سواری مفصل به آن پرداخته‌ایم. بردی که در این نوع از موج سواری با آن سروکار داریم، طولی حدود 3 متر دارد. این بردهای بلند با داشتن بهترین تعادل بین همه بردهای موج سواری، این فرصت را برای موج سواران فراهم می‌کنند تا بتوانند حرکات ویژه‌ای شبیه به ژیمناستیک روی آن انجام دهند. آن‌ها با راه رفتن روی برد در حین موج سواری، می‌توانند روی دماغه برد خود بایستند و یا حتی همانجا بچرخند و در جهت معکوس حرکت برد، رو به عقب بایستند. حتی ماهرترینشان گاهی می‌توانند در حال ایستادن روی دستهایشان موج سواری کنند.

• موج سواری با برد کوتاه Shortboarding
  این نوع از موج سواری با بردی انجام می‌شود که حفظ تعادل با آن به راحتی نوع قبل نیست، اما قدرت مانور بیشتری به موج سوار می‌دهد. در این نوع، موج سواران می‌توانند چرخش‌های متوالی و رفت و برگشتی روی موج انجام دهند. و یا حتی به همراه برد خود از روی نقطه اوج موج به هوا بپرند. موج سواران حرفه‌ای می‌توانند در همین حین روی هوا بچرخند و دوباره به روی موج برگردند.

• موج سواری روی موج‌های بلند Big-wave Surfing
  همانطور که از اسمش پیداست، این نوع موج سواری روی موج‌های خیلی بلند انجام می‌شود. با اینکه طول موج‌های بلند اقیانوس‌ها می‌تواند به بیش از 25 متر برسد، بیشتر موج‌سواران موج‌هایی به بلندی 3 تا 6 متر را برای سواری انتخاب می‌کنند. این موج‌ها تنها در آب‌های آزاد اقیانوسی شکل می‌گیرند، بنابراین این دسته از موج‌سواران را نمی‌توان در دریاچه‌ها و رودخانه‌ها دید. با تجربه‌ترها برای دسترسی به موج‌های مناسب معمولا توسط قایق به محل تشکیل موج‌های بسیار بلند در اقیانوس کشیده می‌شوند. در لحظه رسیدن موج موردنظر، بند متصل به قایق را رها کرده و با شجاعت به مقابله با کوهی از آب می‏روند و از آن سواری می‌گیرند.
  یکی از دلایل شکل‌گیری موج‌های بلند توپوگرافی بستر دریاست. فرم بعضی از ناهمواری‌های موجود در بستر آب، باعث ایجاد موج‌های بسیار بلند می‌شود. ساحل ماوریکس (Mavericks) در کالیفرنیا و همچنین ساحل شهر نازاره (Nazaré)در پرتغال، نمونه‌هایی از این مکان‌ها هستند که هر دو از محبوب‌ترین مقاصد موج سواران شاخه موج‌های بلند محسوب می‌شوند.

• Wakesurfing
  این شاخه از موج سواری شبیه اسکی روی آب به نظر می‌رسد. به این صورت که موج سوار روی امواج ایجاد شده توسط یک قایق یا هر وسیله سنگینی که با سرعت در آب حرکت می‌کند، سوار می‌شود. البته تفاوت آن با اسکی روی آب این است که آن‌ها بعد از ایستادن روی موج، بند متصل به قایق را رها می‌کنند و بدون کشیده شدن توسط قایق، روی امواج حرکت می‌کنند.
  نفتکش‌های عظیم هنگام حرکت در آب، امواج بزرگی ایجاد می‌کنند، که معمولا ارتفاع متوسطی حدود 1.5 متر دارند. اما گاهی حدود 1.5 کیلومتر پشت سر این شناورها ادامه پیدا می‌کنند. در مکان‌هایی مثل خلیج مکزیک، موج‌سواران این شاخه، از این فرصت استفاده می‌کنند و به دنبال این شناورهای بزرگ به موج سواری می‌پردازند.

• Bodysurfing
  شاخه‌ای از موج‌سواری است که در آن موج‌سوار بدون داشتن برد یا تخته، سوار بر یک موج شکننده می‌شود. این موج‌سواران معمولا فین‌های مخصوصی به پا می‌کنند و گاهی از وسیله مشابهی برای پوشاندن دستهایشان نیز استفاده می‌کنند. قسمت بالایی بدن، در این شاخه از موج‌سواری نقش برد را بازی می‌کند. به این صورت که موج سوار بعد از رسیدن به موج مناسب، یک دست خود را در جهت حرکت موج پرتاب می‌کند و از دست دیگر و پاهایش برای شناور ماندن در آب و هدایت حرکتش استفاده می‌کند. بدن انسان به بزرگی و شناوری برد موج‌سواری نیست، بنابراین این شاخه از موج سواری در موج‌های کوتاه‌تر و نزدیکتر به ساحل انجام می‌شود. البته این به این معنا نیست که این نوع از موج سواری آسانتر و کم‌خطرتر از انواع دیگر آن است.

• موج سواری در رودخانه River Surfing
  موج سواری روی رودخانه‌های مواج، شاخه دیگری از این ورزش آبی‌ست که در بین کسانی که به این جریان‌های خروشان دسترسی دارند، طرفداران زیادی دارد. امواج روی رودخانه‌ها به دلایل مختلف شکل می‌گیرند. یکی از متداول‌ترین آن‌ها، امواج ایستاده هستند که در جایی که حجم زیادی از آب از روی یک مانع مثل صخره عبور می‌کند، تشکیل می‌شوند. این دسته از موج‌سواران در جهت خلاف جریان آب، روی این امواج بلند موج سواری می‌کنند. تفاوتی که این گروه هنگام موج‌سواری تجربه می‌کنند این است که با وجود احساس حرکت سریع روی آب، در جای خود ثابت می‌مانند.

پس فهمیدیم که با این که در بین ورزش‌های آبی در کشور ما کمتر شناخته شده است، آنقدرها هم دور از دسترس نیست. در سال‌های اخیر موج سواری در سواحل چابهار پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشته است و امیدواریم به زودی شاهد گسترش هرچه بیشتر ورزش موج سواری در ایران باشیم البته با توجه به موارد ایمنی در موج‌ سواری و آگاهی از خطرات موج سواری. اگر به این ورزش علاقه‌مند هستید، درباره تجهیزات موج سواری بیشتر بخوانید. و همچنین برنامه‌های کانون گردشگری آبی را دنبال کنید.

سارا یکتاپرست

کانون گردشگری آبی طبیعت

دریافت مشاوره تخصصی رایگان