تبریز به روایت مارکوپولو

سفرنامه

می‌توانید بازار تبریز را حوالی قرن هفتم میلادی تصور کنید؟ می‌دانید آنجا مرکز خرید و فروش چه محصولاتی بوده و چه کسی از آن روزگار این شهر نوشته؟
مارکوپولو 8 قرن پیش، یعنی قرن 13 میلادی به ایران سفر کرد. او از طریق بندر هرمز وارد ایران شد و در سفرنامه‌اش هرچند محدود از این سفر نوشت.

او در سفرنامه‌اش نوشته که به شهر توریز یا همان تبریز، رفته. مارکوپولو این شهر را ناحیه‌ای از عراق توصیف می‌کند که دارای قلاع بزرگ و مرکز تجارت و هنر در آن دوران است. این روایت از نظر جغرافیایی و تاریخی اعتبار ندارد اما به نظر می‌رسد شهرت این شهر به دلیل خاصی باشد:
هنگامی که مارکو در مسیر سفرش در ایران از تبریز عبور می‌کرد چندین سال از سقوط بغداد می‌گذشت. تبریز نقش مهمی در مناسبات سیاسی و اقتصادی محدوده شمال غربی ایران ایفا می‌کرد و جانشین شهر از رونق افتاده بغداد شده بود.
مارکو نوشته که جاده تجارتی بصره به هندوستان از تبریز می‌گذشته. به عبارتی این شهر پلی بین قسطنطنیه و هندوستان شده بوده و شهرتی تجاری داشته. او تبریز را یکی از معتبرترین و شریف‌ترین شهرها می‌داند و یادآور می‌شود که شهر موقعیت عالی دارد.
در آن ایام تبریز مرکز دادوستد انواع ادویه، ابریشم گیلان و چین، سنگ‌های قیمتی مانند یاقوت، کهربا، و اجناس طلا و نقره و پوست بوده گرچه مارکو به صورت دقیق و مشخص به سنگ‌های قیمتی عرضه شده در بازار با ذکر مشخصات اشاره نکرده.
در اسناد تاریخی آمده که در آن دوران تبریز همچنین با ونیز و ایتالیا مبادلات بازرگانی داشته و ابریشم ایران از همین طریق به اروپا می‌رسیده.

نکته دیگر از نظر او حضور «ارمنی‌ها، نستوری‌ها، یعقوبی‌ها و گرجی‌ها» در تبریز است. این دقت مارکو برای اروپاییان که از مدت‌ها قبل فقط کلیسای رومی را می‌شناختند قابل توجه است.
این جهانگرد ایتالیایی نخستین سفرش را به همراه پدر تاجرش آغاز کرد. سفری که 19 سال به طول انجامید. سفرنامه مارکوپولو یکی از نخستین آثاری است که دیگر جهانگردان و سیاحان را تحت تاثیر قرار داده و راهی سرزمین‌های دور کرده است.

معرفی سفرنامه: مریم کاویانی

دریافت مشاوره تخصصی رایگان