گیاهان کویری
خانه / کانون‌های موسسه طبیعت / مطالب گیاهشناسی / گیاهان کویری

آشنایی با گیاهان بیابانی و کویری

از جاده تهران به سمت قم شروع شد، حدودا 30 کیلومتری کویر مرنجاب برای اولین بار آن‌ها را دیدم و تفاوت‌هایی که مشخص شد. بیایید برای یک بار هم که شده اعجاز بیابان‌ها را بشناسیم و خوب یاد بگیریم.
حیات هم در مناطقی بیابانی وجود دارد. ولی رقابت بر سر منابع، یعنی بدست آوردن آب و مواد غذایی به شکلی کاملا شگفت‌آور وجود دارد که از پله‌ی شروع داستان، گیاهان در مناطقی بیابانی اولین و پایه‌ترین عضو از چرخه‌ی حیات هستند پس شروع یک زندگی به گیاهان وابسته است چرا که حیات موجودات در این اکوسیستم کاملا به آب بستگی دارد‌. گیاه در صحنه‌ی بیابان نقش یک مبارز تلاشگر را ایفا می‌کند و برای زندگی و بقای خود و سایر اجزای اون اکوسیستم بسیار لازم است. به دلیل سطح تبخیر بالا در حوزه ناحیه مرکزی و جنوبی کشور و میانگین بارش حداقلی بین 25 تا 100 میلی‌متر بارش سالانه وجود دارد.

سازگاری گیاهان بر اساس ویژگی‌های زیستی و مورفولوژیکی در اکوسیستم بیابانی:

  • گیاهان شن‌دوست psammophytes
  • گیاهان نمک‌دوست Halophytes
  • گیاهان خشکی‌پسند Xerophytes

گیاهان اکوسیستم بیابانی با توجه به سازگاری‌های خاص خود و به دلیل فقدان بارندگی و تنش‌های آبی و دمایی بالا، باید یک ویژگی زیستی خاص برای سایر موجودات به عمل آورند. حدود وضعیت انتشار گیاهان در بیابان‌ها متناسب با شیب و وضعیت جغرافیایی عاملی برای پراکندگی گیاهان شوری‌پسند است.

کلیت این ویژگی‌ها برای بقا در بیابان ملزم به این نوع سازگاری است:

۱. غدد ترشح نمک برای کاهش میزان املاح موجود در بافت گیاه
۲. کرک‌های ذخیره کننده آب برای دریافت حداقل رطوبت هوا از طریق بافت پارانشیم هوایی
۳. گوشتی‌شدن و ضخیم‌شدن و فلسی‌شدن برگ‌ها برای کاهش سطح تبخیر و تعرق
۴. جلوگیری از حالت تورژسانسی ( برای کاهش غلظت داخل بافت برگ‌ها)
۵ . ذخیره آب در بافت برگ‌ها از طریق جریان فشار اسمزی
۶. کم کردن سطح برگ به صورت خار یا ساقه‌ای شدن جهت کاهش جذب
۷. ایجاد شبکه گسترده‌ای از ریشه جهت جذب حداقلی موجود آب از سطح و نیز تثبیت‌شدن در شن‌ها
۸‌. ترشح هورمون‌های خاص به منظور رشد سریع و به گل و میوه دادن گیاهان در مدت زمان کم قبل از شروع فصل گرما

در مطالب بعدی به معرفی دو گونه مهم در این اکوسیستم می‌پردازیم. تفاوت درخت تاغ با درخت گز با توصیف و ذکر خصوصیات هرکدام بیان شده است.

نگارنده: مهسا کاظمی‌خواه
معرفی گیاهان- کانون گیاهان طبیعت

دریافت مشاوره تخصصی رایگان




مطالب مرتبط


برچسب ها


ارسال پیام


 
 
 
کد بالا را در کادر وارد نمایید :