غواص گلو سرخ Gavia stellata
نام فارسی: غواص گلو سرخ
نام علمی: Gavia stellata
نام انگلیسی: Red-throated Diver
نام‌های محلی: ترکی: قزل بویون دالقیج، کردی: ده ریا بره‌ی گه روو سوور، گیلانی: اوبون مرغ
دریافت مشاوره تخصصی رایگان
ویژگی‌های ظاهری گونه غواص گلو سرخ
طول بدن 53 تا 69 سانتی‌متر و گستردگی بال‌ها 106 تا 116 سانتی‌متر است. غواصی كوچک‌جثه با منقار باریک و بلند كه نیم‌نوک پایینی آن خمیده و رو به بالا و نیم‌نوک بالایی صاف است. نر و ماده همشکل و دارای تغییرات فصلی هستند. پرنده بالغ در دوره جوجه‌آوری یک لکه قرمز مات در جلوی گردن دارد. سر و دو طرف گردن خاكستری تیره، پس سر و گردن با نوارهای سیاه و سفید باریک و رو تنه قهوه‌ای خاکستری تیره یکدست دیده می‌شود. زیر تنه سفید و پهلوها و پوشپرهای زیر دم قهوه‌ای است. در خارج از این دوره لک قرمز جلوی گردن محو می‌شود. پشت گردن با رگه‌رگه باریک خاكستری و رو تنه خاكستری كمرنگ همراه با لكه‌های ریز سفید دیده می‌شود. بخش پایینی صورت و گردن سفید، زیرتنه نیز به همین رنگ و پهلوها و پوشپرهای زیر دم قهوه‌ای كمرنگ هستند. پرنده نابالغ شبیه بالغ‌ها در خارج از دوره جوجه‌آوری است ولی كتف‌ها قهوه‌ای‌تر و با لكه‌های کمتر، گردن تیره‌تر و زیرتنه سفید همراه با لكه‌های قهوه‌ای دیده می‌شود.
ویژگی‌های زیستی گونه غواص گلو سرخ
در آبهای ساحلی به ویژه در خلیج‌های شنی كم‌عمق و به ندرت در آبهای داخلی دیده می‌شود. در زمستان اغلب در دسته‌هایی به سر می‌برد اگرچه به تنهایی یا جفت نیز دیده می‌شود. اغلب به آرامی در سطح آب شنا می‌كند و معمولاً سر و منقار خود را اندكی بالا نگاه می‌دارد. برای پرواز از سطح آب با بال‌زدن‌های نامنظم بر سطح آب می‌دود تا قدرت پرواز پیدا كند. پروازی سریع و مستقیم با بال‌زدن‌های سریع دارد و در این حالت سر و گردن اندكی پایین‌تر از سطح بدن قرار گرفته و گوژپشت به نظر می‌رسد. در هنگام پرآرایی و حمام کردن به پهلوها و گاهی به پشت و به طور کامل در آب چرخ می‌زند و در هنگام احساس خطر، گاهی تمامی بدن را در زیر آب فرو می‌برد و فقط سر یا منقار را از آب بیرون نگاه می‌دارد. برای تغذیه به طور كامل در آب غوص می‌كند و به خوبی و با حركت سریع رو به جلو به تعقیب و صید ماهی‌ها می‌پردازد. همچنین از تخم ماهی‌ها، قورباغه‌ها، سخت‌پوستان، نرم‌تنان، حشرات آبزی و كرم‌های آبزی نیز استفاده می‌كند.
زیستگاه، پراکندگی و فراوانی غواص گلو سرخ در ایران
غواص گلو سرخ به تعداد اندک در سواحل جنوبی دریای خزر زمستان گذرانی می‌كند. اخیراً حضور آن از تالاب دانشمند در تركمن صحرا نیز گزارش شده است.
وضعیت حفاظتی غواص گلو سرخ
در فهرست پرندگان حمایت شده ایران قرار دارد و دارای ارزش حفاظتی است.
طبقه بندی گونه غواص گلو سرخ
نیم‌رخ سایه پرنده
صدای پرنده‌ی غواص گلو سرخ
صدای این پرنده در پرواز، شبیه «کووک- کووک » شنیده می‌شود.
سایر اعضای این خانواده را بشناسیم
- گونه غواص گلوسرخ
- گونه غواص گلوسیاه
Morphological characteristics: 53-69 cm length and 106-116 cm wingspan. A small diver with long thin bill with lower mandible curved upwards and upper mandible straight. Sexes similar with strong seasonal variation. Breeding adult with a dull red patch on foreneck, dark grey head and sides of neck with narrow black and white stripes on back of head and neck, wholly dark grey upperparts, white underparts, and grey flanks and under tail-coverts. In winter with light grey upperparts finely spotted white, white lower face and neck with narrow grey stripe on nape, white underparts, and grey flanks and under tailcoverts; no red on throat. Juvenile similar to non-breeding adult except for duller and browner mantle with fewer spots, darker neck, and white underparts with brown spots.
Biological characteristics: Prefers coastal regions especially shallow sandy bays, more seldom in inlets. Usually in small scattered flocks on sea in winter, though solitary individuals and pairs not infrequent. Swims calmly with head and bill held up. Rises from water surface by running and uneven wing-beats. Flight fast and straight with rapid wing-beats, flies with head and neck a little lower than body looking hunchbacked. Turns over on sides or even completely on back when bathing or preening. When in danger, immerses whole body in water and keeps head and bill outside. Feeds by diving into water and chasing fish with fast movements forward. Other food sources include fish eggs, frogs, crustaceans, mollusks, aquatic insects, and worms.
Distribution and abundance: In winter, mostly seen in small number along the Caspian coasts. Recently recorded in Daneshmand wetland of Turkaman Steppes.
Conservation status: Listed in protected species of Iran and is of conservation values.