ردپای پستانداران
یکی از مهمترین آثار و نمایه‌های پستانداران برای شناسایی پستانداران و در نتیجه یافتن پستانداران در طبیعت، ردپا آنها در طبیعت است. افراد با تجربه می‌توانند با دیدن ردپا پستاندار، گونه‌‌ی حیوان و حتی سن و جنس حیوان هم را تشخیص دهند. در اکثر پستانداران کف‌رو و پنجه‌رو در سطح زیرین پا برجستگی‌های ضخیم و قابل ارتجاعی از جنس شاخ نرم وجود دارد که پینه (Pad) نامیده می‌شوند. پینه‌ها بدون مو هستند و در گونه‌های پستانداران مختلف شکل و اندازه‌های متفاوتی دارند.
در برخی از پستانداران نظیر سمور، گربه شنی و برخی از جوندگان، در بین پینه‌های پا، موهای بلندی وجود دارد که گاهی روی پینه‌ها را می‌پوشاند و تشخیص رد پا را مشکل می‌سازد.
در اکثر پستانداران رد دست‌ها بزرگتر از رد پاها است؛ ولی در پستانداران کف‌رو نظیر خرس رد پاها بزرگتر از رد دست‌ها می‌باشد. به طور کلی مناطقی که برف تازه دارند، زمین‌هایی که دارای خاک نرم و یا مرطوب هستند، بستر رودخانه‌های خشک و جاده‌های خاکی مناسب‌ترین مکان برای مشاهده رد حیوانات است.
ردپای پستانداران کف‌رو نظیر خرس، رودک و تشی که در مواقع راه رفتن پاشنه‌ی پا را روی زمین قرار می‌دهند، رد پا شباهتی به رد پای انسان دارد. حیوانات کف‌رو در موقع راه رفتن معمولاً دست و پای یک سمت بدن و سپس دست و پای سمت دیگر را حرکت می‌دهند (شتر و کفتار نیز با همین شیوه راه می‌روند). بنابراین در حالت راه رفتن معمولاً رد پای راست در پشت رد دست راست قرار می‌گیرد.
در حشره‌خواران که در دست‌ها و پاها 5 انگشت دارند در رد آنها آثار 5 انگشت، ولی در اغلب جوندگان که در دست‌ها 4 و در پاها 5 انگشت دارند در رد دست اثر 4ر و در رد پا اثر 5 انگشت مشاهده می‌شود.
در سگ‌سانان و گربه‌سانان تعداد انگشتان دست‌ها 5 و پاها 4 است. ولی از آنجایی‌که اولین انگشت دست در بالا و در پشت دست قرار دارد بنابراین در رد این حیوانات فقط آثار 4 انگشت دیده می‌شود.
در گربه سانان (به استثنای یوز) در حالت عادی مانند استراحت و یا راه رفتن ناخن‌هایشان پنهان است. بنابراین در رد آنها ناخن‌ها مشاهده نمی‌شود. راه رفتن گربه‌سانان ضربدری است یعنی رد پای سمت راست پشت رد دست چپ قرار می‌گیرد.
کفتارها در دست‌ها و پاها 4 انگشت دارند. رد دست‌ها بزرگ و شبیه رد سگ است ولی رد پاها به طور مشخص کوچکتر و دارای انحنایی به سمت بیرون است.
افراد خانواده راسو نظیر رودک و شنگ در دست‌ها و پاها 5 انگشت دارند. آثار هر 5 انگشت در رد اغلب گونه‌ها مشاهده می‌شود که وجه تمایز آن با رد سگ‌سانان و گربه‌سانان است. اغلب آنها با استفاده از پاها می‌جهند و در موقع فرود آمدن اول دست‌ها و متعاقب آن پاها بر روی زمین قرار می‌گیرند.
آثار رد فردسُمان مانند گور و اسب تقریباً گرد، ولی در زوج‌سُمان مانند گوزن و آهو ردها بیضی شکل و شکاف‌دار است. در رد گراز گاهی اوقات آثار دو سُم کوچک دیگر نیز که در پشت سُم‌های جلویی قرار دارند، در برف و یا گِل دیده می‌شود.
هنگام شناسایی یک ردپا، علاوه بر توجه کردن به خصوصیات هر اثر، توجه و دقت به الگوی گام‌برداری و موقعیت قرارگیری هر ردپا نسبت به دیگری در شناسایی آن بسیار مفید است. ردپای بسیاری از حیوانات الگوی مشخص و متمایزی را ایجاد میکند که این امکان را به وجود می‌آورد تا بدون بررسی دقیق تشخیص دهید که رد پا متعلق به چه حیوانی بوده است. در مواردی که رد پاها نامشخص هستند و جزئیات آن قابل تشخیص نیست نقش و الگوی راه رفتن در شناسایی قطعی میتواند نقش مهمی داشته باشد.
الگوهای ردپای حیوانات بازتابی از روش گام‌برداری آنها است. طول گام عبارت است از فاصله بین دو اثر پای متوالی حاصل از یک پا و فاصله بین دو پای کنار هم عبارت است از فاصله اثر پای سمت راست و چپ. الگوی راه رفتن به وسیله اندازه هرگاه و فاصله بین دو پای کنار هم مشخص می‌شود. زمانی که بتوانید الگوهای رد پای حیوانات و انواع حرکت جانوران را تشخیص دهید، قادر خواهید بود که راه رفتن، یورتمه رفتن، پریدن و دویدن حیوان را تشخیص دهید. تسلط به این مورد، دنبال کردن ردپای حیوانات را برای شما جالب‌تر خواهد نمود و میتوانید تصویر روشنی از آنچه که حیوان انجام داده را در ذهن مجسم کنید. به طور مثال میتوانید بفهمید که کجا با سرعت ثابتی به جلو حرکت می‌کرده یا با احتیاط به سمت شکارش می‌خزیده و یا کجا با سرعت زیادی جهش کرده است.
اگر می‌خواهید با روش‌های مختلف حرکت حیوان آشنا شوید، بهتر است ابتدا حیوانات اهلی و خانگی را مشاهده کنید و به رد پاهایی که به هنگام حرکت در حالت‌های مختلف باقی می‌گذارند، توجه کنید. توجه کردن به چگونگی قرار دادن دست و پاها نسبت به یکدیگر در زمانی که به آرامی حرکت می‌کنند راحت است، اما زمانی که سریع حرکت می‌کنند تشخیص جزئیات حرکت آنها غیر ممکن است. در فیلم‌های مسابقات اسب دوانی شما این شانس را دارید که حرکت حیوانات را که در خط پایانی به صورت کند و آهسته نمایش داده می‌شوند، تماشا کنید. این یک فرصت استثنایی است که ببینید چگونه در زمانی که با سرعت زیاد حرکت می‌کنند، پاهایشان را حرکت می‌دهند.
دریافت مشاوره تخصصی رایگان