تزیینات در معماری ایرانی؛ آجر کاری

استفاده از خشت خام در جوامع اولیه بشری معمول بوده‌است. در ابتدا برای پختن غذا و نان در کنار خشت‌ها آتش روشن می‌کردند و پس از مدتی دریافتند که خشت‌ها مقاوم‌تر شده‌است، یا بعد از آتش‌سوزی‌های قبایل در درگیری‌های قبیله‌ای مختلف، متوجه می‌شدند که خانه‌های خشتی باقی‌مانده بادوام‌تر شده‌اند. به همین دلیل فن پختن خشت و تبدیل شدن آن به آجر رواج یافت.

تزیین با آجر

از اولین نمونه‌های بناهای ساخته‌شده با خشت خام می‌توان از چغازنبیل نام برد که روکش بنا را جهت مقاومت بیشتر از خشت پخته ساخته‌اند. از صدر اسلام آجر را برای تزیین هم به کار می‌بردند و با آن روی سطوح مختلف جلوه‌های دلنشینی از نور و سایه در نماهای بناها پدید می‌آوردند. اوج این فن در مقبره امیر اسماعیل سامانی در بخارا مربوط به قرن 3 هجری می‌باشد. که سطوح داخلی و بیرونی این مقبره با نقوش زیبای آجری پوشیده شده است.

ویژگی‌های آجرکاری

آجرکاری و گچ‌بری در ایران و در بناهای بی‌نظیر برج‌های خرقان و یا مناره مسجد جامع دامغان بیان‌کننده مهارت و استادی مسلمانان در به کارگیری مواد مختلف برای ارائه جلوه‌های سه بعدی است. عمق بخشیدن به نقوش آجر و گچ جهت ایجاد بیشترین تنوع و عمق بین طرح اصلی نقش و پس زمینه آن از ویژگی‌های نقوش ایرانی است.

روش‌های اجرای تزیینات در سبک معماری ایرانی:

- کاشی کاری
- گچ کاری یا گچ‌ بری
- آجر کاری
- سنگ‌ کاری (حجاری)

دریافت مشاوره تخصصی رایگان