دستگاه گوارش و دستگاه دفعی پرندگان
خانه / سرفصل های دوره راهنمایان گردشگری / آشنایی با پرندگان / دستگاه گوارش و دستگاه دفعی پرندگان

دستگاه گوارش و دستگاه دفعی پرندگان

دستگاه گوارش پرندگان

دستگاه گوارش در پرندگان شامل دو بخش لولۀ گوارشی و غدد گوارشی است. منقار که در واقع دهان پرنده است، حلق، مری، چینه‌دان، پیش معده، سنگدان (بسیاری از گونه‌ها سنگدان ندارند این اندام در پرندگان دانه‌خوار بسیار تکامل یافته است)، رودۀ کوچک، رودۀ بزرگ، راست روده و مخرج تشکیل دهندۀ لولۀ گوارشی و غدد موجود در دهان، معده، کبد، لوزالمعده و روده، غدد گوارشی پرنده را تشکیل می‌دهند.

البته بسیاری از پرنده‌های حشره‌خوار و گوشتخوار (به جز کرکس‌ها) فاقد چینه‌دان هستند.

گوارش در پرندگان

زمانی که پرنده، دانه‌ای را می‌خورد؛ دانه بعد از عبور از لوله مری وارد چینه دان می‌شود، چینه‌دان نقش ذخیره موقت غذا و تا حدودی نرم کردن آن را بر عهده دارد. در برخی پرنده‌ها مانند کبوترها، سلول‌های چینه‌دان با انجام برخی اعمال روی دانه‌ها می‌توانند مایعی تولید کنند (شیرِ مرغ) که از آن برای تغذیه جوجه‌ها استفاده می‌کنند. سپس غذا وارد پیش معده شده و در نهایت به سنگدان که معده اصلی پرنده است، وارد میشود.

چینه دان در پرندگان

سنگدان در ساختار خود دارای ماهیچه‌های قوی است. سنگدان غذا را با استفاده از سنگ‌هایی که دارد خرد کرده و غذا به روده وارد می‌شود. بیشتر هضم در روده کوچک و حداقل هضم در روده بزرگ صورت می‌گیرد. روده کوچک در پرندگان حشره‌خوار یا گوشتخوار خیلی کوتاه اما در پرندگان همه چیز‌خوار و گیاه‌خوار بلند و توسعه یافته است. در انتهای روده بزرگ، کلواک قرار دارد. کلواک بین دستگاه گوارش و دستگاه تناسلی مشترک بوده و در انتها به مخرج خط میشود.

گوارش در پرندگان

فیلم شماره 65

در پرندگان شکاری (روز فعال و شب فعال) و معدودی از پرندگان دیگر مانند سنگ چشم‌ها، بیشتر بدن طعمه خورده می‌شود. حتی گاهی ممکن است به طور کامل طعمه بلعیده شود. در این حالت تمام قسمت‌های قابل هضم توسط دستگاه گوارش جدا شده و سایر قسمت‌های بدن طعمه که قابلیت حذف ندارند، مانند پر، استخوان، قطعات بدن حشرات و ...، به صورت توده‌های کروی یا بیضوی از دهان بیرون انداخته می‌شود. به این توده ریمه یا پلت (Pellet) گفته می‌شود. این پدیده به دلیل کوچک بودن مجاری دستگاه گوارش اتفاق می‌افتد.

مطالعه روی ریمه‌های یک پرنده می‌تواند محققان را در جهت تعیین رژیم غذایی آن گونه و همچنین مطالعه در خصوص شناسایی جوندگان، حشرات و ... منطقه کمک کند. باید توجه داشت که برای کار مطالعاتی بر روی ریمه‌ها باید در چند روز و در ساعات مختلف آنها را جمع آوری کرد.

بیشتر مواد دفعی در پرنده‌ها، اوره است. در همه پرنده‌ها به غیر از پرندگان فاقد پرواز، مثانه از بین رفته است. ادرار و مدفوع‌شان به کلواک منتقل شده و یکجا دفع می‌گردد. داشتن مثانه برای پرندگان قادر به پرواز موضوع خوبی نیست، زیرا می‌تواند باعث سنگین شدن وزن بدن گردد. کلیه‌ها سه قسمتی هستند و به ستون مهره‌ها چسبیده‌اند. کلیه‌ها در یک پرنده تقریباً دو برابر یک پستاندار هم وزنش لوله دارد که در هنگام سوخت و ساز مایعات بدن را تنظیم میکند.

 


دریافت مشاوره تخصصی رایگان




مطالب مرتبط


برچسب ها


پیام های کاربران


سجاد
من یه اردک دو ، سه ماهه دارم داخل باغچه یه هلو پیدا کرد و خودش داخل گلوش گیر نکرده ولی می خواستم بدونم دفعش می کنه یا خیر ؟ امیدوارم دفعش کنه
پاسخ مدیر سایت :
از دامپزشک سوال کنید.

سارا
سلام میخواستم بدونم پرنده حلق داره؟ یعنی غذا رو قورت میده؟ و اینکه نای بند یا برچاکنای پرنده به سمت بالا میاد و راه نای رو موقع بلع میبنده؟ یا پایین ( برچاکنای) ممنون
پاسخ مدیر سایت :
در عکس اول نای پرنده نشان داده شده است برای اطلاعات بیشتر به پرنده شناس یا دامپزشک مراجعه کنید.

راضیه الیاری
باسلام طوطی ملنگودارم یه تیکه فلزخورده کوچیکه خواستم ببینم دفع میکنه انشالله متخصص بردم روان کننده داده
پاسخ مدیر سایت :
سلام با دامپزشک صحبت کنید در این مورد اطلاعی نداریم.

علی
سلام و عرض ادب. یک خروس دارم که یک عدد سیر درشت رو قورت داده و دو روزه توی چینه دونش گیر گرده. چیکارش کنم؟ اول توی راه گلوش گیر کرده بود و همش گردنش رو می چرخوند تا بره پایین. حالا دو روزه رفته توی چینه دان گیر کرده. راهی هست برای نجاتش یا خیر. با سپاس. najafzade@gmail.com
پاسخ مدیر سایت :
سلام، مشکلی نیست خودش هضم میشه ولی برای اطمینان از دامپزشک راهنمایی بگیرید.

قائمی
برای هضم غذای داخل چینه دان چکار کنیم
پاسخ مدیر سایت :
با متخصص طیور و ماکیان مشورت کنید.

طاها
عالییی فقط اینکه راست روده پرنده دقیقا کجاست؟؟
پاسخ مدیر سایت :

سلام، بهتر است از اورنیتولوژیست ((Ornithology یا دامپزشک بپرسید. راست روده یک اصطلاحیست برای پرندگانی که چینه‌دان ندارند و غذا مستقیماً وارد معده می‌شود و سریع دفع می‌شود مثل پرندگانی مانند کلاغ یا مینا


AliLLL
سلام کلواک همون راست روده است؟
پاسخ مدیر سایت :
سلام، انتهای روده و محل خروج را کلواک می‌گویند.

کارن
راستشو بخوای! عالی بود ؛
پاسخ مدیر سایت :
از توجه شما ممنونیم

امید
عالی بود اطلاعات خوبی بود

ارسال پیام


 
 
 
کد بالا را در کادر وارد نمایید :