دوران جوجگی و زمان بلوغ در پرندگان
در اکثر پرندگان، جوجه‌ها در موقع خروج از تخم کاملاً ناتوان و بدنشان عاری از هر گونه پوششی است، ولی در بعضی از پرندگان زمانی که جوجه‌ها از تخم بیرون آمدند، به وسیله کرک پرها پوشیده بوده و بعد از خشک شدن بدنشان قادر به راه رفتن هستند. چنین جوجه‌هایی اغلب رنگ پرهایشان با محیط هماهنگی داشته و در موقع احساس خطر بی‌حرکت ایستاده و خود را از نظر دشمن مخفی میکنند. جوجه‌هایی که پس از خروج از تخم ناتوان هستند، دارای دهانی رنگی و بزرگ بوده و وظیفه غذا دادن به آنها را والدین به عهده دارند.رفتار پرندگان در دوران جوجگی و زمان بلوغ متفاوت است.
پرورش جوجه‌ها
روش پرورش جوجه‌ها در پرندگان بسیار متنوع است. برخی با چشمان باز و لایۀ متراکمی از کرک‌پرها متولد می‌شوند، قادرند به تنهایی تغذیه نموده و به خوبی راه روند. در حالی که در برخی دیگر از پرندگان، جوجه‌ها در بدو تولد با چشمان بسته و بدن عریان به دنیا می‌آیند، توانایی تغذیه مستقل ندارند و قادر به ترک آشیانه و تعقیب والدین نیستند. بین این دو دسته از پرندگان، جوجه‌های پرندگان دیگر شرایط بدنی حد واسطی دارند و از تواناییهای متفاوتی در تأمین نیازهای خود برخوردارند. به طورکلی جوجۀ پرندگان را بر حسب شرایط و تواناییهای بدن، چگونگی تهیۀ غذا و میزان توانایی در تحرک و جابه‌جایی در زمان خروج از تخم به چهار دسته تقسیم میکنند:
1) جوجه‌های زودرس: در این دسته از جوجه‌ها چشم در زمان خروج از تخم باز است، بدن از کرک پوشیده شده و آشیانه را در همان روز یا فردای آن ترک میکنند. چنین جوجه‌هایی منابع غذایی بیشتری را درتخم در دسترس دارند و دورۀ انکوباسیون آنها طولانیتر است. برخی پرندگان نظیر قوها، غازها و اردکها والدین را تعقیب میکنند ولی به تنهایی غذای خود را به دست می‌آورند. برخی دیگر مثل ماکیانها و سلیمها والدین را تعقیب میکنند و تکه‌های غذا توسط والدین به آنها نشان داده میشود تا از آن تغذیه کنند و بالاخره برخی دیگر پس از خروج از تخم و ترک آشیانه، والدین را تعقیب و توسط آنها تغذیه می¬شوند (نظیر غواصها و کشیمها).
2) جوجه‌های شبه زودرس: در این گروه ازجوجه‌ها (از جمله فلامینگوها، کاکاییها و پرستوهای دریایی) چشمها در زمان خروج از تخم باز است، بدن از کرک پوشیده شده است و اگرچه توانایی راه رفتن دارند ولی آشیانه را ترک نمیکنند.
3) جوجه‌های شبه دیررس: در این دسته از جوجه‌ها بدن پوشیده از کرک ولی فاقد توانایی ترک آشیانه است. در برخی پرندگان نظیر حواصیلها، لک‌لکها و پرندگان شکاری روز پرواز، چشمها در بدو تولد باز و در برخی دیگر نظیر جغدها چشمها بسته است.
4) جوجه‌های دیررس: این جوجه‌ها در بدو تولد چشمهای بسته دارند، بدن عریان است یا با اندکی کرک پوشیده شده که این جوجه‌ها توانایی ترک آشیانه را ندارند (نظیر پلیکانها و باکلانها، کوکوها، دارکوبها و اغلب پرندگان آواز خوان). تخمهای این دسته از پرندگان کوچک است و از منابع غذایی اندکی درون تخم برخوردارند، لذا جنین درون تخم رشد زیادی نکرده و دورۀ تفریخ تخمها کوتاه است. این جوجه‌ها قادر به تنظیم دمای بدن خود نیستند و برای گرم شدن به والدین وابسته‌اند.
فاصله زمان بیرون آمدن جوجه‌ها از تخم تا شروع به پرواز در پرندگان مختلف متفاوت است. بعضی از پرندگان مانند کبک، قرقاول، تیهو و ... بعد از بیرون آمدن از تخم به فاصله کمتر از یک ماه قادر به پرواز بوده، بقیه رشد آنها بعد از آن صورت می‌گیرد. اکثر پرندگان آوازخوان کوچک بعد از دو هفته، اغلب پرندگانی که در راسته کنجشک شکلان قرار دارند، پس از ٣ هفته، کبوتر، اکثر دارکوبها و بعضی از پرندگان دیگر قبل از ٤ هفته، اکثر جغدها و کلاغها تا ٥ هفته و بیشتر پرندگان ساحلی، مانند تلیله و پاشلک در ٦ هفتگی قادر به پرواز هستند. بعضی از جغدهای بزرگ بعد از ٨ هفته، پلیکان پس از ٩ هفته و درنا بعد از گذرانیدن ده هفته پس از بیرون آمدن از تخم قدرت پرواز پیدا میکنند.
دوران قبل از بلوغ در بسیاری از پرندگان کوتاه است و عموماً در سال بعد از تولد در فصل جفتگیری قادر به تخمگذاری و تولیدمثل هستند. ولی این خاصیت در کلیه پرندگان صادق نیست. به طور مثال غازها، جغدها و بعضی از پرستوها در دومین سال، تولیدمثل میکنند. شترمرغ، پلیکان و اکثر پرستوهای دریایی در ٤ سالگی، لک لکها در ٤ تا ٥ سالگی و مرغ طوفان بعد از ٧ سالگی قدرت باروری خود را بدست می‌آورند.
دریافت مشاوره تخصصی رایگان