خانواده حشره خورها FAMILY SORICIDAE
تغذیه خانواده حشره‌خورها
اغلب آنها به علت داشتن جثه کوچک و متابولیسم بالا در اکثر ساعات روز و شب در جستجوی غذا هستند و اگر چند ساعت به آنها غذا نرسد از گرسنگی خواهند مرد. بعضی از حشره‌خورها روزانه بیش از وزن خود غذا می‌خورند. غذای اصلی آنها حشرات، لارو و مدفوع حیوانات است.
ویژگی‌های رفتاری خانواده حشره‌خورها
اکثر حشره‌خورها پر سر و صدا، عصبی و بسیار ترسو هستند. در هنگام ترس، ضربان قلب آنها گاهی به 1,200 بار در دقیقه می‌رسد. صداهایی مانند رعد و لمس کردن و گرفتن حیوان حتی باعث مرگش می‌شود. حشره‌خورها مدت کوتاهی پس از اسارت به دلیل شوک وارده می‌میرند بنابراین پس از گرفتن بلافاصله باید آنها را در محلی که شانس پنهان شدن در زیر خاک و یا برگ را داشته باشند نگهداری نمود. در برخی از گونه‌ها، حشره‌خورهای جوان به محض احساس خطر دم یکدیگر را با دندان می‌گیرند و به صورت کاروان حرکت می‌کنند.
ارزش اقتصادی حشره‌خورها
حشره‌خورها تعداد زیادی از حشرات مضر و لارو آنها را نابود می‌کنند و در کنترل آفات و به خصوص آفات جنگل نقش مهمی دارند.
وضعیت فعلی این خانواده
حشره‌خورها دشمنان متعددی دارند که مهم‌ترین آنها گربه، سگ، روباه، راسو، خارپشت، جغد و مار است. معمولاً این حیوانات پس از کشتن حشره‌خور به علت بوی بدن حیوان، از خوردن آن امتناع می‌کنند. در ریمه (پلت) جغدهایی که در زیستگاه حشره‌خورها زندگی می‌کنند، جمجمه این حیوانات مشاهده می‌شود. در حال حاضر اطلاعات زیادی در مورد وضعیت گونه‌های خانواده حشره‌خورها در ایران در دست نیست ولی به علت تخریب زیستگاه و استفاده از سموم گیاهی جمعیت اکثر گونه‌ها کاهش یافته است.
آثار و نمایه‌های حشره‌خورها
ردپا حشره‌خور: حشره‌خوارها حیواناتی دارای 5 انگشت با چنگال در هر 4 دست و پا هستند. به دلیل جثه کوچک و وزن کم، اثر پای آنها بسیار نامشخص است به طوری که ردپای گونه‌های مختلف حشره‌خوارها عملاً از یکدیگر قابل تشخیص نیست. ردپای حشره‌خوارها بسیار شبیه ردپای موش‌ها است، اما از این جهت که حشره‌خواران در دست‌ها 5 انگشت و موش‌ها 4 انگشت دارند، قابل تشخیص هستند. ردپای حشره‌خوارها را در نقاطی که دارای گل نرم است مانند نواحی ساحلی، کنار رودخانه‌ها و نقاطی شبیه به آن می‌توان یافت. همچنین گاهی اوقات ردپاهای آنها را در مکان‌هایی که حیوانات مسیرهایی را در برف به سمت گودال‌های سطح زمین ایجاد کرده‌اند، می‌توان دید. این ردپاها از کنار گودال شروع شده و به شکل شیارهای باریکی در برف وجود دارند. اثر مارپیچی دم را هم می‌توان در کنار گودال‌ها مشاهده کرد.
الگوی ردپای حشره‌خورها: در برف اندازه طول ردپا بین 0.5 تا 1 سانتی‌متر متغیر است. حشره‌خواران معمولاً به حالت دویدن یا با پرش‌های کوتاه حرکت می‌کنند. طول گام بسته به نوع گونه حشره‌خوار از 3 سانتی‌متر تا 5 الی 6 سانتی‌متر تغییر می‌کند و طول پرش‌ها معمولاً 2 تا 4 برابر فاصله بین 2 پا است.
لانه‌ی حشره‌خورها: حشره‌خوارها اغلب لانه کروی شکل خود را با علوفه خشک،خزه و مواد گیاهی شبیه به آن می‌سازند. لانه‌های حشره‌ها غالباً در گودال‌ها، کنده پوسیده شده درختان، زیر سنگ‌ها و تنه درختان افتاده یا روی زمین در انبوه گیاهان یافت می‌شوند. حشره‌خوارها اغلب لانه‌هایشان را به صورت تونل‌هایی ساده و کوتاه در لایه بالایی خاک که به اندازه کافی نرم است تا به راحتی به کناره‌ها فشار داده شود، بنا می‌کنند. تنها چیزی که تونل را در سطح زمین مشخص می‌کند 1 سوراخ کوچک ورودی است که علامت مشخصه چندانی ندارد. لانه گونه‌های مختلف حشره‌خوارها به واسطه ساختار مشابه آن در انواع مختلف به سختی از یکدیگر قابل تشخیص هستند.
از خانواده حشره‌خورها تا کنون 12 گونه در ایران شناسایی شده است:
- گونه حشره‌خور بلوچی
- گونه حشره‌خور شوش
- گونه حشره‌خور خزری
- گونه حشره‌خور بجنوردی
- گونه حشره‌خور کوتوله
- گونه حشره‌خور خانگی
- گونه حشره‌خور کوچک
- گونه حشره‌خور آبزی مدیترانه
- گونه حشره‌خور آبزی قفقازی
- گونه حشره‌خور دو رنگ
- گونه حشره‌خور دندان سفید کوچک
- گونه حشره‌خور دندان سفید بزرگ
دریافت مشاوره تخصصی رایگان