زبان لری
.jpg)
زبان لری جزء زبان‌های هند و ایرانی از شاخه زبان‌های هند و اروپایی است. ارانسکی در مقدمه فقه الغه ایرانی لری و گویش بختیاری را از گویش‌های زبان‌های ایرانی جنوب غرب برشمرده است. برخی زبان لری را به دلیل آن که شباهت فراوانی به فارسی میانه (زبان پارتیان و ساسانیان) دارد، شعبه‌ای از زبان فارسی دانسته‌اند. تکستون زبان‌شناس معتقد است حدود 1,000 سال پیش، زبان لری از زبان فارسی منشعب شده است.
برخی به دلیل آنکه در متون تاریخی و جغرافیایی سده‌های نخست دوره اسلامی که به همه زبان‌ها و لهجه‌های ایرانی اشاره شده است و اشاره‌ای از لری به عنوان یک زبان در آن میان نیست، نظر تکستون را تأیید کرده‌اند و برخی مورخان عرب هم مانند حمدالله مستوفی در تشریح ایلات و طوایف لر به زبان آن‌ها اشاره کرده‌اند. وی زبان لری را آمیخته با الفاظ عربی و آن را فاقد 10 حرف (ح خ ش ص ض ط ظ ع غ ق) می‌داند.
دریافت مشاوره تخصصی رایگان
برخی به جهت نزدیکی زیاد زبان لری به کردی، این دو را یک زبان دانسته‌اند. البته این نظر توسط زبان‌شناسانی مانند ژوکوفسکی رد شده است. ژوکوفسکی با بررسی هر دو زبان لری و کردی، آن‌ها را زبان‌های مستقل و جدا از هم معرفی می‌کند.
از زبان لری تقسیم بندی‌های متفاوتی ارائه شده است برخی مانند مینورسکی لری را به 2 گویش تقسیم می‌کنند: گویش لرهای ممسنی، کهکیلویه‌ای که به لر بزرگ معروفند و گویش لرهای کوچک مانند خرم آبادی، لرستانی، الیگودرزی و ... .
برخی نیز لری را به لهجه‌های مختلفی مانند لری بختیاری (استان چهارمحال و بختیاری، قسمت مرکز و شمال خوزستان، شرق لرستان و قسمت‌های غربی و جنوبی اصفهان)، لری بویراحمدی (استان کهگیلویه و بویراحمد، گناوه، دیلم و دشتستان تا رامهرمز)، لری ممسنی (نورآباد ممسنی، سپیدان، کازرون و قسمتهایی از مرودشت)، لری فِیلی (خرم آباد، درود، پلدختر، دره شهر، آبدانان، دهلران، قسمتهایی از قزوین و ...) و لری ثلاثی (بروجرد، ملایر، نهاوند، تویسرکان، شازند و بخش‌هایی از کنگاور در کرمانشاه) تقسیم کرده اند.
در سرزمین لرها، گروه‌های زیادی از مردم به زبان کردی نیز صحبت می‌کنند. مثلاً مکری‌ها و کردهای شوهان ساکن لرستان، به کردی و کردی کرمانجی صحبت می‌کنند.
در ارتباط با قوم لر به مباحث زیر خواهیم پرداخت:
- پراکندگی لرها
- مذهب لرها
- زبان لری
- پوشاک لری
- موسیقی لری
- جشن‌ها و سوگ لرها
- فرهنگ لرها
- آشنایی با ایل بختیاری