گونه نهنگ باله پشتی Fin Whale
نام فارسی: نهنگ باله پشتی (وال باله پشتی)
نام علمی: Balaenoptera physalus
نام انگلیسی: Fin Whale
دریافت مشاوره تخصصی رایگان
ویژگی‌های ظاهری گونه نهنگ باله پشتی
بعد از نهنگ آبی (وال آبی) بزرگ‌ترین جاندار كره زمین است. طول بدن 24 تا 27 متر و وزن آن 90 تا 120 تن است. ماده‌ها بزرگ‌تر از نرها هستند. باله پشتی در این گونه نسبت به نهنگ آبی بلندتر، بسیار خمیده، داسی شکل‌تر و در فاصله‌ای دورتر از باله دمی قرار گرفته است. 260 تا 480 عدد بالن به رنگ خاکستری تیره تا سیاه با حاشیه زرد و سفید دارد. باله دمی پهن است. رنگ بدن خاكستری مایل به قهوه‌ای که بسیار براق و تنها زير شكم و باله‌های دمی و سينه‌ای سفيد رنگ است. فواره عمودی و قيفی شكل به نسبت بلندی دارد. بلندی فواره یا آبفشان به 4 تا 6 متر می‌رسد. 50 تا 100 شیار گلویی بلند دارد که تا قسمت میانی یا ناف کشیده شده است. از فاصله دور ممکن است با دیگر نهنگ‌های بالن‌دار اشتباه گرفته شود. توجه به نوع رنگ، شکل سر، شکل و موقعیت باله پشتی در تشخیص نسبت به دیگر گونه‌ها کمک می‌کند.
ویژگی‌های زیستی گونه نهنگ باله پشتی
وال باله پشتی نسبت به سایر نهنگ‌های بالن‌دار، اجتماعی‌تر است و در دسته‌های كوچک 2 تا 7 تایی یا بیشتر زندگی می‌كند. با سرعت 37 کیلومتر در ساعت شنا می‌کند و یکی از سریع‌ترین نهنگ‌های بزرگ است. مهاجرت‌های طولانی از آب‌های سرد قطبی كه محل مناسب تغذیه آنهاست به مناطق گرمسیری برای زادآوری دارد ولی همواره از این الگو پیروی نمی‌کند. فواره، عمودی و قیفی شکل به ارتفاع 4 تا 8 متر است. گاهی در عمق 250 متری دیده می‌شود می‌تواند به مدت 15 دقیقه زیر آب باقی بماند.
تغذیه وال باله پشتی: بیشتر از ماهی‌های ریز، پلانكتون، میگو و نیز خرچنگ‌های كوچک تغذیه می‌كند.
تولید مثل وال باله پشتی: در فصل زمستان جفت‌گیری كرده و بعد از 11 تا 12 ماه 1 بچه با وزن 1.5 تن و طول 6 متر به دنیا می‌آورد. حدود 7 ماه شیر می‌خورد و سپس با مادر به مناطق قطبی مهاجرت می‌کند. ماده هر 2 تا 3 سال یک بار تولیدمثل می‌کند. نرها در 6 تا 10 سالگی و ماده‌ها در 7 تا 12 سالگی بالغ می‌شود.
طول عمر وال باله پشتی: این گونه از نهنگ‌های ایران طعمه‌خوار طبیعی نداشته و طول عمر آن حدود 80 تا 90 سال است.
زیستگاه، پراکندگی و فراوانی گونه نهنگ باله پشتی در ایران
وال باله پشتی که از پستانداران ایران است در آب‌های اقیانوسی هر 2 نیمکره از قطب تا مناطق گرمسیری مهاجرت می‌کند. در آب‌های اطراف جزيره قشم و بندرعباس مشاهده شده است. 1 نهنگ از اين گونه به اندازه 19 متر در 30 کیلومتری جنوب بندرعباس در سال 1971 به گل نشسته است و اسكلت آن هم اكنون در موزه جانور شناسی دانشگاه تهران است. اطلاعاتی در مورد فراوانی این گونه در سواحل جنوبی کشور موجود نیست.
وضعیت حفاظتی گونه نهنگ باله پشتی
در زمره گونه‌های در معرض خطر انقراض سازمان حفاظت محیط زیست، در فهرست سرخ IUCN در معرض خطر انقراض (EN) و در پیوست I کنوانسیون CITES قرار دارد. تهدیدات جهانی گونه شامل شکار تجاری و برخورد با کشتی‌های بزرگ است.
طبقه بندی گونه نهنگ باله پشتی
سایر اعضای این خانواده را بشناسیم
زیر راسته نهنگ‌های بدون دندان
- گونه نهنگ آبی
- گونه نهنگ براید
- گونه نهنگ باله پشتی
- گونه نهنگ سای
- گونه نهنگ گوژپشت
External Features: This whale is the second largest living animal on the planet, after the Blue whale. TL 24-27 m and W 90-120 tons. Females are longer than males. Dorsal fin tends to be taller, more falcate and set farther forward on the tail stock than of the Blue whale. Fin whale has 260 to 480 pairs of baleen plates that are dark gray to black with yellowish- white fringed. The flukes are broad. The body is brownish gray except for the undersides and flukes which are white. The exhalation blow is directed and 4 to 6 m tall. There are 50 to 100 throat pleats are long and reach to the umbilicus. The other species of balaenopterides are likely to be confused with fin whales at a distance. Careful attention to color pattern, head shape and dorsal fin shape and position will help to distinguish the various species.
Biological Features: It is more sociable than other baleen whales. Fin whales are found in small pods of 2 to 7 individuals. They are capable of attaining high speeds, possibly as high as 37 km/h and making them one of the fastest great whales. Long-distanced migrations occur between the food-rich cold waters to warmer waters for breeding but don’t follow a simple pattern. This whale feeds on small fish, plankton, krill, and small crabs. Breeding takes place in winter and a 6 meter long calf is born after a gestation period of 11 to 12 months, weighing 1.5 tons. The female gives birth every two to three years. Sexual maturity occurs at ages of 6 to 10 years in males and 7 to 12 years in females. They have no natural predators and can live as long as 80 to 90 years.
Habitat, Distribution and Abundance: Fin whales are migrating in oceanic waters of both hemispheres. Fin whale observed near Bandar Abbas and Qeshm Island. A fin whale measuring 19 m in length was stranded 30km south of Bandar Abbas in 1971. The skeleton is now displayed in the Zoological Museum of the University of Tehran. There is no information on abundance of this species along the coast in southern Iran.
Conservation Status: This whale is considered in risk of extinction by DoE. IUCN lists it as “Endangered” (EN). It also appears in appendix I of CITES. Commercial hunting and collision with large ships are two most important threats in global level.