مسکن عشایر کوچنده
![مسکن عشایر، عمدتا شامل سیاه چادر مسکن عشایر](/Images/HtmlPic/%D8%B3%D8%B1%D9%81%D8%B5%D9%84%20%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B3/%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85%20%D9%88%20%D8%B9%D8%B4%D8%A7%DB%8C%D8%B1/nomadic%20tent%204.jpg)
سیاه چادر
سیاهچادر نماد ایلات غرب، مرکز و جنوب شرقی ایران محسوب میشود. زنان و دختران، موی بز را ریسیده و سپس نخهای حاصله را در قطعاتی مستطیل شکل به عرض 40 الی 60 سانتیمتر و طول بین 6 تا 15 متر (بستگی به طول چادر) بر روی دارهای افقی میبافند. این قطعات مستطیل شکل را لت مینامند. لتها را از پهنا به هم دوخته و توسط تیرهای چوبی برپا مینمایند. سپس با طناب و میخ از چند جهت به زمین محکم میکنند که سیاهچادر نامیده میشود.
![لتهای سیاه چادر لت](/Images/HtmlPic/%D8%B3%D8%B1%D9%81%D8%B5%D9%84%20%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B3/%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85%20%D9%88%20%D8%B9%D8%B4%D8%A7%DB%8C%D8%B1/nomadic%20tent%206.jpg)
استفاده از موی بز برای سیاه چادر
به خاطر خصوصیاتی که موی بز دارد بیشتر برای ساخت چادر از آن استفاده میشود. از جمله این خصوصیات عبارتند از:
- در دسترس عشایر است و ارزان و به راحتی تهیه میشود.
- سبک است و جمع آوری و حمل آن راحت است.
- جداره آن در برابر نفوذ آب باران مقاوم است.
- بسیار بادوام بوده و بید و موریانه به آن نفوذ نمیکند.
- لتهای بافته شده از موی بز در تابستان منبسط و باز شده و اجازه جریان یافتن هوا را میدهند و در زمستان منقبض و بسته شده و حرارت را حفظ میکنند.
![موی بز برای سیاه چادر موی بز](/Images/HtmlPic/%D8%B3%D8%B1%D9%81%D8%B5%D9%84%20%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B3/%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85%20%D9%88%20%D8%B9%D8%B4%D8%A7%DB%8C%D8%B1/nomadic%20tent%203.jpg)
بزرگی و کوچکی سیاهچادر به جایگاه اجتماعی سرپرست خانوار، تعداد نفرات خانوار و وضعیت اقتصادی خانواده بستگی دارد.
کوچنشینان سیاهچادر را در زبان و گویشهای خود به نامهای مختلفی میشناسند. در برخی از گروهها با توجه به لهجههای متعدد آن قوم ممکن است از واژههای مختلفی استفاده شود، به عنوان نمونه:
کردها: رَش مال (سیاهخانه)
لر کوچک: دوآر
قشقایی: قرهچادر (بُهُون)
سنگسریها: گُوت
لرهای کهگیلویه، لرهای بختیاری و بهمنیها: بهون
لک: دوآر یا سیامال (خانهسیاه)
بلوچ: گِدام
چادرهای اُبهای
![چادرهای ابهای، بین عشایر شاهسون چادرهای ابهای](/Images/HtmlPic/%D8%B3%D8%B1%D9%81%D8%B5%D9%84%20%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B3/%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85%20%D9%88%20%D8%B9%D8%B4%D8%A7%DB%8C%D8%B1/nomadic%20tent%201.jpg)
ایلات شمالغرب کشور همانند ایلات ارسباران و شاهسون و همچنین ترکمنهای کوچنشین در شمال شرق کشور، از چادرهای ابهای استفاده میکنند. این مساکن به شکل نیمکره بوده و جنس آنها از نمد سفید رنگ (کرم رنگ) است که بر روی داربست چوبی مشبک و یا چهارچوبی مدور از نی برپا میگردد.
ترکمنها: اوی (نیمکرهای)
ترکمنها از سالها پیش یکجانشین شده و به کشاورزی مشغول شدهاند به همین دلیل مساکن روستایی جایگزین اویها شده است، اما هنوز در نقاطی میتوان اویهای ترکمنی را مشاهده کرد.
شاهسونها به این چادرها، آلاچیق (نیمکرهای) و کومه (دالانی) میگویند.
![داربست چوبی مدور از جنس نی داربست چوبی](/Images/HtmlPic/%D8%B3%D8%B1%D9%81%D8%B5%D9%84%20%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B3/%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85%20%D9%88%20%D8%B9%D8%B4%D8%A7%DB%8C%D8%B1/nomadic%20tent%202.jpg)
چادرهای برزنتی
متأسفانه امروزه در بسیاری نقاط چادرهای برزنتی جای سیاهچادرها را در بین عشایر گرفته است. این چادرها در برابر باران مقاوم نبوده و کوچنشینان برای جلوگیری از ورود باران به این چادرهای ناهمگون برزنتی، از پلاستیک استفاده میکنند. چادرهای برزنتی عایق حرارتی خوبی نیز نیستند. تنها قیمت نسبتاً پایین و امکان دسترسی و تهیه ساده در کمترین زمان، موجب رواج استفاده از آن شده است.
در ارتباط با ایلات و عشایر به موضوعات زیر میپردازیم:
1. ایل و ایلیاتی در ایران
2. سیستمهای خویشاوندی و ساختار اجتماعی ایلات
3. کوچ عشایر
4. سرزمین و قلمرو کوچنشینان
5. مسکن عشایر
6. اقتصاد کوچنشینان
7. تغییر سبک زندگی ایلیاتی در ایران
8. پراکندگی ایلات ایران
دریافت مشاوره تخصصی رایگان