شناخت قوم لُر
.jpg "قوم لر از اقوام ایرانی")
لرها یکی از اقوام ایرانی هستند که در نواحی غربی و جنوب غربی کشور و بیشتر در مناطق کوهستانی زاگرس ساکن هستند.
ریشه واژه لُر
در مورد ریشه لغوی واژه لر، نظرات متفاوت است.
- گروهی همانند مینورسکی، آن را بر گرفته از دشتی به نام لور در شمال دزفول و اندیمشک و یا نقاط دیگری با نام‌های مشابه همانند لیر، محلی در نزدیکی جندی‌شاپور، می‌دانند. با توجه به امکان تغییر حرف "و" در گویش لری به حرف "ی" همانند تبدیل خون به خین و یا پول به پیل، سیر تغییر واژه لر را بدین گونه در نظر گرفته اند: لور ---> لیر ---> لر
- حمداله مستوفی در زبده التواریخ 3 نظریه در ارتباط با این واژه بیان کرده است که در یکی از آن‌ها وجه تسمیه واژه لر را از واژه لِر به معنی کوه‌های پوشیده از جنگل دانسته است.
- گروهی نیز ریشه‌ای اسطوره‌ای برای واژه لر قائل شده و آن را برگرفته از نام لهراسب یکی از پادشاهان کیانی می‌دانند.
.jpg "نظرات درباره ریشه واژه لر")
ریشه نژادی لرها
در خصوص ریشه نژادی لرها نیز نظرات مختلفی وجود دارد اکثریت محققین لرها را از اقوام ایرانی دانسته و با توجه به گستره حضور لرها و خصوصیات گویش لری، آن‌ها را بازمانده اقوام پارسی می‌دانند. مناطق حضور اقوام لر، مناطقی بسیار باستانی است که در گذشته قلمرو تمدن بزرگ عیلامیان و اقوام کاسی بوده است. بعدها نیز طوایف پارسی به این مناطق وارد شده و در آن ساکن شده اند.
حمدالله مستوفی می‌گوید: ولایت لرستان 2 قسم است لر کوچک و لر بزرگ. به اعتبار دو برادر که در قرب سنه ثلاثمایه هجری حاکم آنجا بوده‌اند، بدر نام حاکم لر بزرگ بوده و ابومنصور نام حاکم لر کوچک.
.jpg "در مورد ریشه نژادی لرها نظرات مختلفی وجود دارد")
دریافت مشاوره تخصصی رایگان
دسته‌بندی لرها
لرها در 2 دسته کلی لر کوچک و لر بزرگ تقسیم بندی می‌شوند.
- لرکوچک: لرستان و ایلام
لر کوچک که لر فیلی نیز نامیده می‌شود در استان‌های لرستان، ایلام و بخش‌هایی از همدان، مرکزی و قزوین ساکن هستند و کبیرکوه در استان ایلام آن‌ها را به دو بخش پیشکوه و پشتکوه تقسیم می‌کند. استان ایلام شامل منطقه پشتکوه و استان لرستان منطقه پیشکوه را شامل می‌شوند.
- لر بزرگ: ایل بزرگ بختیاری، لرهای ممسنی، لرهای کهگیلویه و بویراحمد
در این میان ایل بختیاری به صورت اتحادیه‌ای از ایلات (طایفه‌ها)، بزرگترین ایل کوچنده ایران است.
درباره وجه تسمیه بختیاری نیز نظریات متفاوتی وجود دارد:
- گروهی آن را به نوشته‌های هرودت مربوط دانسته و برگرفته از باکتریا نام قومی در بلخ می‌دانند.
- گروهی نیز این نام را بخت یار دانسته‌اند.
- بختیاری‌ها خود را از نسل کی‌آرش برادر کی‌کاووس پادشاه اسطوره‌ای ایران می‌دانند و طایفه کیارسی در حقیقت کیان ارثی است.
ایل بختیاری به دو بلوک (شاخه) هفت لنگ و چهارلنگ تقسیم می‌شود. لنگ به معنی پا است (از بیخ ران تا سر انگشتان) ولی در اینجا یک اصطلاح از مقررات مالیاتی است که از دوران صفویه باقی مانده است.
هفت لنگ دارای چهار باب (طایفه) و چهارلنگ دارای پنج طایفه است.
هفت لنگ: بابادی باب، دورکی باب، دینارانی باب، بهداروند باب.
چهار لنگ: مَمصالح (محمودصالح)، کیارسی (کیان ارثی)، موگوئی، مَمیوند (ممی‌وند)، زَلَقی
در ارتباط با قوم لر به مباحث زیر خواهیم پرداخت:
- پراکندگی لرها
- مذهب لرها
- زبان لری
- پوشاک لری
- موسیقی لری
- جشن‌ها و سوگ لری
- فرهنگ لرها
- آشنایی با ایل بختیاری
.jpg "ایل بختیاری، بزرگترین ایل کوچنده")