گونه راکون Procyon lotor
نام فارسی: راکون
نام علمی: Procyon lotor
نام انگلیسی: Raccoon
موهای راکون بلند و انبوه به رنگ خاکستری متمایل به سیاه است، یک ماسک مشخص در اطراف چشم‌ها وجود دارد. دم دارای 5 تا 7 حلقه است. دست و پای راکون 5 ناخن خمیده دارند که قابل جمع شدن نیستند. رد پاها شباهت زیادی به رد پای انسان دارد.
دریافت مشاوره تخصصی رایگان
ویژگی‌های ظاهری راکون
طول سر و بدن 60 تا 96 سانتیمتر، طول دم 20 تا 40 سانتیمتر و وزن آن حدود 7 تا 20 کیلوگرم است. دور چشم‌ها را نقابی از خز سیاه فرا گرفته است که تا گونه‌ها ادامه پیدا می‌کند و علاوه بر آن دو خط سفید روی پیشانی دارد. دم بلند همراه با حلقه‌های یک در میان تیره و روشن است. گوش‌ها مثلثی شکل است. هر پا دارای 5 انگشت و ناخنها بلند و حیوانی کف رو است. رنگ بدن با توجه به عوامل مختلفی مثل فصل و شرایط جغرافیایی از خاکستری روشن تا سیاه متفاوت است.
ویژگی‌های زیستی راکون
راکون از حیوانات شبگرد است که بسته به فراوانی غذا، به صورت انفرادی و یا گروهی مشاهده می‌شود. لانه این حیوان معمولا در سوراخ درختان، شکاف سنگ‌ها و در مواردی خاص در اماکن مسکونی دیده می‌شود. معمولا در ایام سرد سال در لانه به خواب زمستانی می‌رود ولی در ضربان قلب و درجه حرارت بدن تغییر چندانی مشاهده نمی‌شود. در این فصل از ذخایر چربی بدن استفاده می‌کند. گاهی حدود 50% از وزن خود را از دست می‌دهد. همچنین زمانی که بچه آنها تازه متولد شده باشد در لانه می‌ماند و در باقی ایام سال بیشتر از 1-2 روز در لانه نمی‌ماند. حس بینایی، بویایی و لامسه بسیار قوی دارد، حس لامسه به خصوص در انگشتان دست و پوزه تمرکز یافته است. به خوبی شنا می‌کند و از درختان بالا می‌رود. دست‌ها به همان مهارت میمون‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تغذیه راکون: همه چیزخوار است از میوه‌هایی نظیر تمشک، انجیر، میوه بلوط و مواد حیوانی نظیر تخم و جوجه پرندگان، ماهی، قورباغه تغذیه می‌کند. بسیار فرصت طلب است و تقریبا از هر ماده خوراکی تغذیه کرده، اما بیشتر از مواد گیاهی حاصل از تولیدات انسانی تغذیه می‌کند. در منطقه تالش تعداد 5 راکون روی یک درخت انجیر مشاهده شد. همچنین در مناطقی مانند لوندویل و اسالم تعدادی از آنها در اطراف محل تجمع زباله‌ها و مرغداری‌ها مشاهده گردیدند. معمولاً غذا را با دست به دهان می‌گذارد. گاهی اوقات و به خصوص در حالت اسارت، غذا را در آب می‌شوید و سپس می‌خورد.
تولید مثل راکون‌ها: جفت‌گیری از دی ماه تا اسفند است. مدت بارداری 65 روز طول می‌کشد و بچه‌ها اغلب در فروردین و اردیبهشت به دنیا می‌آیند. تعداد بچه‌ها 1 تا 8 است (معمولا 2 تا 5). جنس نر هیچ نقشی در پرورش و بزرگ کردن بچه‌ها ندارد. بلوغ جنسی در نرها در 2 سالگی و در ماده‌ها در 1 سالگی است. چشم و گوش بچه‌ها بعد از 18 الی 24 روز باز می‌شود و در 4 تا 6 هفتگی بچه‌ها قادرند روی پای خود بایستند و راه بروند و در هفته هفتم قادرند از درخت بالا بروند. بچه‌ها در 2 تا 3 ماهگی از شیر گرفته می‌شوند و به شکار می‌پردازند و در 1 سالگی به سن بلوغ می‌رسند.
طول عمر راکون: حداکثر طول عمر این گونه در اسارت 10 تا 12 سال است ولی در طبیعت کمتر از 6 سال عمر می‌کند.
زیستگاه، پراکندگی و فراوانی راکون در ایران
راکون گونه بومی ایران نیست. نخستین بار این گونه در ایران در سال 1370 در یکی از روستاهای اسالم واقع در استان گیلان توسط آقای ضیایی و با همکاری آقایان اسماعیل مقیدی، محیط‌بان شکرگزار و احمد برومند شناسایی شد. به نظر می‌رسد این حیوان از جمهوری آذربایجان وارد ایران شده است (راکون بومی آمریکا است ولی برای تکثیر و استفاده از پوست با ارزش آن به سایر نقاط دنیا انتقال یافته است). امروزه این گونه در آستارا و هشتپر استان گیلان به خصوص پناهگاه حیات وحش لوندویل و منطقه حفاظت شده لیسار یافت می‌شود و گزارش‌های تأیید نشده‌ای مبنی بر وجود آن در منطقه چمستان و ساری در استان مازندران وجود دارد. اگرچه تقریباً در هر نوع زیستگاهی مستقر می‌شود، اما مناطق با درختان برگ‌ریز و همین طور مناطق نزدیک آب را ترجیح می‌دهد.
پراکنش جهانی راکون
پراکندگی راکون در دنیا در جنوب کانادا، ایالات متحده، پاناما و مکزیک است. این حیوان در کشورهای استرالیا، جمهوری آذربایجان، ازبکستان، روسیه و چندین کشور اروپایی رهاسازی شده است.
آثار و نمایه‌ها و شناسایی راکون
ردپا راکون: حیوانی کف رو بوده. 5 انگشت بلند با پنجه‌های بزرگ در هر دو دست و پا دارند. ردپای آنها شبیه به خرس ولی بسیار کوچکتر از آن است. اثر دست تقریباً 7 سانتیمتر طول دارد و نسبتاً پهن بوده و دارای انگشتانی گسترده و فاصله‌دار است. اثر پا تقریبا دارای 9 سانتیمتر طول و 6 تا 7 سانتیمتر عرض است و انگشتان نزدیک به یکدیگر هستند. ردپای آنها اغلب به ضورت جفتی دیده می‌شود . به عنوان مثال پای چپ در کنار دست راست قرار می‌گیرد.
وضعیت حفاظتی راکون
در طبقه کمترین نگرانی (LC) فهرست سرخ IUCN قرار دارد. به علت همه چیز خوار بودن، شبگرد بودن، زمستان خوابی و نداشتن دشمنان طبیعی به خوبی با شرایط زیستگاه خزری سازش یافته و جمعیت آن رو به افزایش گذاشته است. حتی در مناطقی مانند آستارا به مزارع ذرت و در هشتپر به میوه‌هایی مانند انجیر آسیب می‌رساند. چنانچه وضع به همین منوال ادامه یابد می‌تواند به عنوان آفتی جدی برای درختان جنگلی، مزارع و باغات و همچنین تخم جوجه پرندگان تبدیل شود. از طرف دیگر راکون‌ها به بیماری هاری بسیار حساس‌اند که با توجه به حضور آنها در اطراف روستاها می‌تواند به صورت خطری جدی مطرح گردند.
طبقه‌بندی گونه راکون
راسته گوشتخواران
- گونه راکون
External Features: HB 60-96 cm, T 20-40 cm, W 7-20 kg. A black mask covers the eyes extending to the cheeks. In addition, there are two white strips on the forehead. The tail is long with alternating black and white rings. The ears are triangular in shape. The species is digitigrade and there are 5 toes on the feet with long nails. The color of the body varies with season and geographic location and ranges from light gray to black.
Biological Features: The raccoon is nocturnal. Depending on food availability, it is solitary but can live in groups. Dens are placed in cavities of trees or crevices of rocks and sometimes in residential areas. It hibernates in the den during cold times of the year but body temperature and heart rate do not change much. It also remains in the den when the young are born while at other times of the year they only spend 1 or 2 days in the den. Senses of sight, smell and touch are strong, the third sense being concentrated in toes of the forefeet and muzzle. It swims well and can climb trees. The raccoon is extremely omnivorous and opportunistic, eating virtually all available edible items. It lives largely on anthropogenic foods. Longevity in captivity is 10 to 12 years and shorter than 6 years in the wild. Mating takes place from January to March and after a gestation period of 65 days 1 to 8 young (usually 2 to 5) are born. Males do not participate is raising the young. Males become sexually mature at the age of 2 and females at 1. The eyes and ears of newborn open 18 to 24 days after birth and at the age of 4 to 6 weeks they are able to stand up and walk around. They can climb trees when they are 7 weeks old. Young wean at the age of 2 to 3 month and can hunt at that time.
Habitat, Distribution and Abundance: The raccoon is not native to Iran. It was observed for the first time in Iran in 1991 at a village in Asalem area in Guilan Province. Now, it is distributed in Astara and Hashtpar of Guilan Province and especially in Lavandevil Wildlife Refuge and Lisar Protected Area. Although they can establish themselves in almost any habitat, raccoons prefer areas with deciduous trees close to water.
Conservation Status: It is categorized as “Least Concern” (LC) by the IUCN Red List.