روباه ترکمنی Vulpes Corsac
نام فارسی: روباه ترکمنی
نام علمی: Vulpes Corsac
نام انگلیسی: Corsac fox ,Steppe fox
نام‌های محلی: (روباه سردم سیاه، روباه کُرساک) (ترکمنی: اوغان تلکی)
دریافت مشاوره تخصصی رایگان
ویژگی‌های ظاهری گونه روباه ترکمنی
طول سر و بدن 45 تا 60 سانتی‌متر، طول دم 20 تا 35 سانتی‌متر، ارتفاع بدن 30 تا 35 سانتی‌متر و وزن 1.6 تا 3.2 کیلوگرم است. نر و ماده روباه ترکمنی هم‌شکل هستند. دم کوتاهی دارد که به زمین نمی‌رسد. نسبت به روباه معمولی دارای دست و پایی بلند اما جثه کوچک‌تری است. پوشش تابستانی به رنگ نخودی مایل به نارنجی و در زمستان‌ها خاکستری مایل به سفید است. زیر بدن زرد مایل به سفید و انتهای دم تیره‌رنگ است. گوش‌ها نوک‌تیز هستند که در قاعده پهن می‌شود و رنگ انتهای گوش نیز تیره است.
ویژگی‌های زیستی گونه روباه ترکمنی
روباه ترکمنی به صورت انفرادی زندگی می‌کند ولی در برخی موارد زندگی اجتماعی نیز دارد و نسبت به سایر روباه‌ها اجتماعی‌تر است. شب‌گرد است و به‌ندرت در روز مشاهده می‌شود. بسیار بازیگوش هستند و معمولا یک گستره خانگی مشخص را برای خود انتخاب نمی‌کند. غالباً در حرکت هستند. گاهی چندتای آنها در یک لانه مشاهده می‌شوند، معمولاً در لانه متروکه حیواناتی نظیر رودک ساکن می‌شود. حیوانی بسیار چابک و بازیگوش است و می‌تواند از درختان بالا برود. در گذشته شکار آن با عقاب متداول بوده است. بعضی نیز آن را به عنوان حیوان خانگی نگهداری می‌کرده‌اند. این روباه، سرعت کمی دارد، به طوری که یک سگ معمولی می‌تواند آن را به آسانی بگیرد.
تغذیه روباه ترکمنی: همه چیزخوار است و معمولاً از جوندگان نظیر جربیل بزرگ، خرگوش، خارپشت، پرندگان، خزندگان، قورباغه، حشرات، لاشه حیوانات و مواد گیاهی تغذیه می‌کند. معمولاً، پوست خارپشت‌هایی که توسط این روباه شکار شده‌اند، در نزدیک لانه مشاهده می‌شود. سایر خصوصیات شبیه روباه معمولی است.
تولید مثل روباه ترکمنی: تک همسر است و جفت‌گیری در زمستان صورت می‌گیرد. دوره بارداری 52 تا 60 روز به طول می‌انجامد و 3 الی 8 نوزاد به دنیا می‌آورد. نوزادان با موهای نرم و سیاه‌رنگ متولد می‌شوند. تا 4 ماهگی از شیر مادر تغذیه نموده و در 1 سالگی بالغ می‌شوند.
طول عمر روباه ترکمنی: در طبیعت دشمن طبیعی خاصی ندارد و تنها توله‌های آنها توسط گوشتخواران دیگر و یا پرندگان شکاری صید می‌شود. طول عمر در اسارت 9 سال است.
زیستگاه، پراکندگی و فراوانی روباه ترکمنی در ایران
روباه ترکمنی در زیستگاه‌های بیابانی و استپی زندگی می‌کند. یکی از کمیاب‌ترین گوشتخواران ایران است و تنها 2 گزارش مستند از این گونه در دشت ترکمن صحرا وجود دارد.
پراکنش جهانی روباه ترکمنی
پراکندگی روباه ترکمنی در دنیا در آسیای مرکزی، سیبری تا تبت است.
وضعیت حفاظتی روباه ترکمنی
به علت باارزش بودن پوست روباه ترکمنی، شکارچیان با استفاده از وسایل مختلف، آن را تعقیب و شکار می‌کنند. به همین علت جمعیت روباه ترکمنی به شدت کاهش یافته و خطر انقراض، نسل آن را تهدید می‌کند به همین جهت در زمره گونه‌های در خطر انقراض سازمان حفاظت محیط زیست، ولی در گروه کمترین نگرانی (LC) فهرست سرخ IUCN قرار دارد. کنوانسیون CITES این گونه را در هیچ طبقه‌ای قرار نداده است. حفاظت از روباه ترکمنی در ایران نیازمند برنامه‌ریزی جدی جهت شناسایی دقیق پراکندگی و زیستگاه‌ها و ارتقاء سطح حفاظتی آنها است.
طبقه بندی گونه روباه ترکمنی
سایر اعضای این خانواده را بشناسیم
- گونه گرگ
- گونه شغال
- گونه روباه معمولی
- گونه شاه روباه
- گونه روباه شنی
- گونه روباه ترکمنی
External Features: HB 45-60 cm, T 20-35, SH 30-35 cm, and W 1.6-3.2 kg. In this species male and female are similar. The tail is short and does not reach the ground. The body is smaller than that of the Common fox with longer limbs. The color of the fur is reddish-buff in summer and whitish gray in winter. The ventral is whitish-yellow and the tail is black-tipped. The ears are pointed and broader at the base and black at the tips.
Biological Features: The corsac fox mostly lives solitarily but has also been reported in groups. It is nocturnal and seldom observed during the day. As an omnivore, it feeds on rodents, reptiles, birds, insects and plant material. It is very playful; usually does not occupy a distinct home range and constantly moves. It is monogamous with mating taking place in winter. After a gestation period of 52 to 60 days, 3 to 8 young are born. Newborns have soft black fur, nurse for 4 month and become mature at the age of one. They do not have specialized predators in nature; only their young are captured by other carnivores or birds of prey. In captivity the lifespan is 9 years.
Habitat, Distribution and Abundance: This species occurs in desert and steppe habitats. It is one of rarest carnivore in Iran and there are only two confirmed reports from Turkaman Sahra.
Conservation Status: The species is categorized by DoE and IUCN as “Endangered” and “Least Concern” (LC), respectively. CITES does not include it in its appendices. It is hunted for its beautiful coat. For conservation of the Corsac fox in Iran, intensive surveys are needed for exact distribution and identification of its habitats.