گونه وُل اجتماعی Social Vole

نام فارسی: ول اجتماعی (موش مغان)
نام علمی: Microtus socialis
نام انگلیسی: Social Vole

ویژگی‌های ظاهری گونه ول اجتماعی

طول سر و بدن 80 تا 104 میلی‌متر، طول دم 21 تا 31 میلی‌متر، طول کف پای عقب 13 تا 19 میلی‌متر، طول گوش 8 تا 12 میلی‌متر و وزن 15 تا 38 گرم است. طول دم از نصف طول سر و تنه کوتاه‌تر و کاملا از مو پوشیده شده است. لاله گوش مدور و کوچک ولی از داخل موها کاملا نمایان است. کف دست کاملا برهنه و کف پا در قسمت جلو و پایین انگشتان برهنه ولی از وسط کف پا تا پاشنه به طور کامل از مو پوشیده شده است. رنگ پشت بدن در نمونه‌های مختلف از قهوه‌ای تیره تا قهوه‌ای روشن مایل به زرد خرمایی دیده می‌شود. در پهلوی بدن رنگ کمی روشن‌تر می‌شود. رنگ موهای پایین بدن و زیر شکم خاکستری بوده و حدفاصل رنگ قهوه‌ای پشت و خاکستری زیر بدن مشخص نیست. دندان‌های پیشین زرد رنگ است و حالت عمودی دارند. دندان‌های آسیا نیز مانند دندان‌های پیشین رشد دائمی دارند.

دریافت مشاوره تخصصی رایگان

ویژگی‌های زیستی گونه ول اجتماعی

گونه ول اجتماعی شب‌ها، صبح زود و اوایل غروب فعال است. جونده‌ای اجتماعی است (در هر کلنی حدود 30 ول مشاهده می‌شود).
لانه: لانه در زیرزمین و در عمق 25 تا 75 سانتی‌متری قرار گرفته است و لانه‌های بسیار پر پیچ و خم و طولانی و دارای دهانه، اتاقک لانه و اتاقک ذخیره و راهروهای مرتبط بهم هستند. در سال‌های طغیان جمعیت، تعداد لانه این ول گاهی به 16,000 لانه در هکتار می‌رسد. در فصل تابستان کمتر در سطح زمین مشاهده می‌شود.
تغذیه: گیاهخوار است و از ریشه، برگ و محصولات زراعی نظیر غلات، میوه‌ها و گاهی از حشرات و نرمتنان تغذیه می‌کند.
تولید مثل: بیش از 5 بار در سال تولیدمثل می‌کند مدت آبستنی 19 تا 20 روز و هر بار 6 تا 8 بچه می‌زاید. این حیوان قدرت تولیدمثل زیادی دارد. در سال‌هایی که شرایط مناسب باشد به صورت آفت طغیان می‌کند و به محصولات کشاورزی لطمه زیادی می‌رساند. طغیان‌های این ول در دشت مغان خسارات شدیدی به زارعین این منطقه وارد کرده است. طعمه‌خوار طبیعی آن‌ها جغدها، روباه معمولی، شغال و همچنین مارها هستند.

زیستگاه، پراکندگی و فراوانی گونه ول اجتماعی در ایران

استپ‌ها، علف‌زارهای مناطق کوهستانی، باغ‌ها و اراضی کشاورزی زیستگاه گونه ول اجتماعی است و در استان‌های آذربایجان شرقی، اردبیل، اصفهان، فارس، چهارمحال و بختیاری، لرستان، کردستان، کرمانشاه، قزوین، تهران، مازندران و خراسان شمالی پراکندگی دارد.

پراکنش جهانی گونه ول اجتماعی

غرب و جنوب غربی آسیا

آثار و نمایه‌های گونه ول اجتماعی

سرگین: سرگین ول اجتماعی 6 تا 7 میلی‌متر طول و 2 تا 3 میلی‌متر ضخامت دارد. سرگین آن‌ها در مکان‌های تغذیه‌ای ول به صورت کپه‌ای یافت می‌شود.

وضعیت حفاظتی گونه ول اجتماعی

گونه ول اجتماعی به دلیل گستردگی پراکندگی و نداشتن تهدید در فهرست سرخ IUCN در طبقه کمترین نگرانی (LC) قرار دارد.

طبقه بندی گونه ول اجتماعی

سایر اعضای خانواده همستر طلایی و وُل‌ها را بشناسیم

راسته جوندگان

• خانواده همستر طلایی و ول‌ها

- گونه ول آبزی (موش آبی)
- گونه ول افغانی
- گونه ول برفی
- گونه ول حفار افغانی
- گونه ول حفار جنوب قفقاز (ول حفار کردی)
- گونه ول حفار ترکمنی
- گونه ول معمولی
- گونه ول اروپای شرقی
- گونه ول شرق خزر (ول کرمانی)
- گونه ول اجتماعی (موش افغان)
- گونه ول ایرانی
- گونه ول قزوینی
- گونه ول كپه داغ (ول پارادوکس)
- گونه ول جنگلی شلکوفنیکوف (ول علفزار)
- گونه ول جنگلی میجر
- گونه ول خراسان
- گونه ول گونتر
- گونه همستر خاکستری (همستر مهاجر)
- گونه همستر برانت (همستر طلایی)

External Features: HB 80-104 mm, T 21-31 mm, HF 13-19 mm, E 8-12 mm and W 15-38 g. Tail is shorter than half of the head-body length and completely covered with hair. Pinna of the ear is small and circular but visible through the fur. Soles of the fore limbs are bare whereas soles of hind limbs are bare below toes in front but covered with hair from the middle of the sole to heels. Pelage of the upper part is varied in color ranging from dark to yellowish light brown and becomes lighter on flanks. Under parts of the body is gray in color with no visible demarcation between upper and lower parts. Incisors are yellow and strait. Molar teeth have continuous growth as incisors.
Biological Features: It is active in early morning, evening and over night. This vole, as the English name denotes, is a social animal. It digs long, labyrinth but shallow burrows. Living and storage chambers of the burrow are connected under ground. Above-ground activity is limited, especially in summer. It is herbivorous and mainly feeds on leaves, roots, agricultural products but sometimes on insects and mollusks. Females produce up to 5 litters with 6 to 8 young in each. Owls, Red fox, Golden jackal and some snakes prey on this vole.
Habitat, Distribution and Abundance: Habitats include steppes, grasslands in mountainous areas, orchards and agricultural fields. It has been reported from East Azarbaijan, Ardabil, Esfahan, Fars, Chaharmahal Bakhtiari, Lorestan, Kordestan, Kermanshah, Qazvin, Tehran, Mazandaran and North Khorasan provinces.
Conservation Status: It is categorized as “Least Concern” (LC) by the IUCN due to wide distribution and lack of special threat.