گونه سنقر تالابی شرقی Eastern Marsh Harrier
نام فارسی: سنقر تالابی شرقی
نام علمی: Circus spilonotus
نام انگلیسی: Eastern Marsh Harrier
نام‌های محلی: ترکی: جوره چالان سونقور (شرقی)، کردی: شمقاری روژهه‌لاتی
ویژگی‌های ظاهری گونه سنقر تالابی شرقی
طول بدن این پرنده 48 تا 58 سانتیمتر و گستردگی بال‌ها 113 تا 137 سانتیمتر است. سنقری درشت‌جثه با بدن کشیده و بال‌ها، پاها و دم بلند است. شباهت زیادی به سنقر تالابی دارد و در گذشته به عنوان زیرگونه‌ای از آن در نظر گرفته می‌شد ولی به تازگی به عنوان گونه‌ای مستقل معرفی شده است. همچنین از اطراف دریاچه بایکال در جنوب شرقی سیبری که گستره‌ی پراکنش این دو گونه با یکدیگر همپوشانی دارد، افراد دورگه‌ای هم گزارش شده است. جنس نر و ماده متفاوت (ماده اندکی بزرگتر) و فاقد تغییرات فصلی هستند. پرنده‌ی نر بالغ سر، سینه و روتنه‌ی مایل به سیاه (بر خلاف نر سنقر تالابی) همراه با رگه‌رگه‌ی روشن دارد. همچنین زیر تنه‌ی سفید همراه با رگه‌رگه‌ی ظریف به رنگ سیاه دیده می‌شود و بر خلاف سنقر تالابی فاقد رنگ قهوه‌ای در شکم و ران‌ها است. روی بال‌ها و همچنین دم خاکستری آبی (شبیه به سنقر تالابی است که در تضاد با رنگ سیاه در نوک بال‌ها و روتنه به خوبی به چشم می‌آید. تشخیص پرنده‌ی ماده‌ی بالغ و همچنین پرنده‌ی نابالغ از سنقر تالابی دشوار است ولی به واسطه‌ی تارک سر، گلو و جلوی بال‌های قهوه‌ای رگه‌رگه (نه سفید نخودی) از آن‌ها متمایز می‌شود. همچنین پرنده‌ی ماده‌ی بالغ سینه و پوشپرهای زیر بال‌های نخودی رنگ با رگه‌رگه‌ی قهوه‌ای دارد. پرنده‌ی نابالغ نوار خاکستری رنگی در امتداد شاهپرهای پرواز دارد که در ماده‌ی بالغ و نابالغ سنقر تالابی این نوار قهوه‌ای مایل به سیاه دیده می‌شود.
ویژگی‌های زیستی گونه سنقر تالابی شرقی
این سنقر حاشیه‌ی تالاب‌ها، شالیزارها و علفزارها را به عنوان زیستگاه برمی‌گزیند. در خارج از دوره‌ی جوجه‌آوری اغلب به صورت منزوی دیده می‌شود.
- پرواز: همانند سایر اعضای این جنس، پروازی بسیار سبک و آرام دارد.
- شکار و تغذیه: برای شکار در ارتفاع کم پرواز می‌کند و در فاصله‌ی بالزدن‌ها، درحالی که بال‌ها را به شکل V بالاتر از سطح بدن نگاه داشته است، بال بازرَوی می‌کند و با حرکتی ناگهانی به طعمه‌ی خود که اغلب شامل پستانداران کوچک، پرندگان، خزندگان (مارمولکها) و دوزیستان (قورباغه‌ها) است، یورش می‌برد.
دریافت مشاوره تخصصی رایگان
زیستگاه و پراکنش گونه سنقر تالابی شرقی در ایران
زارودنی در اکتبر سال 1898 میلادی یک فرد را در حوالی سیستان در استان سیستان و بلوچستان و در نوامبر سال 1900 فرد دیگری را از شهر نو در جنوب خراسان صید نمود. از آن زمان تا کنون گزارش موثق دیگری از مشاهده‌ی این پرنده از پرندگان شکاری ایران، در شرق کشور دریافت نشده است. به نظر می‌رسد که به واسطه شباهت زیاد این پرنده با سنقر تالابی حضور این گونه در کشور به درستی گزارش نشده باشد.
وضعیت حفاظتی گونه سنقر تالابی شرقی
در فهرست پرندگان حمایت شده ایران قرار دارد و دارای ارزش حفاظتی است.
سایر اعضای این خانواده را بشناسیم
طبقه‌بندی گونه سنقر تالابی شرقی
Circus spilonotus
Morphological characteristics: 48-58 cm length and 113-137 cm wingspan. A large harrier with slender body and long wings, legs, and tail. Very similar to Western Marsh Harrier C. aeruginosus, considered a sub-species in the past but recently introduced as a new species. Hybrids are reported from habitats around Lake Baikal (south-eastern Siberia) where the two species overlap. Sexes dissimilar (female slightly larger) with no seasonal variation. Adult male easily distinguishable from adult male of Western Marsh Harrier by blackish head and upperparts, latter with contrasting white feather margins, and by white underparts, marked only with fine black streaks, without brown on belly and thighs; all tail and large patches on wing blue-grey, as in male Western Marsh, contrasting sharply with black wing tips and upperparts. Adult female and juvenile more difficult to separate from those of same sex and age of Western Marsh Harrier, but do not show contrasting uniform pale buff to white patches on cap, throat and/or forewing, being streaked brown here instead; also, adult female shows buff breast and under wing-coverts with brown streaking and juvenile shows grey bands along flight-feathers, these not uniform black-brown as in female and juvenile Western Marsh.
Biological characteristics: Prefers fringe of wetlands, rice fields, and meadows. Mostly solitary outside breeding season. Flight as in congeners, very light and smooth, gliding with wings in V-form and swooping suddenly toward prey. Mostly feeds on small mammals, birds, reptiles (lizards), and amphibians (frogs).
Distribution and abundance: Zarudny collected a specimen in Oct 1898 in Sistan and one of unknown sex in Nov 1900 at Shahr-e No (southern Khorasan). No valid report available of observation in eastern Iran ever since. Due to high similarities with Western Marsh Harrier, presence status probably not recorded in East of Iran.
Conservation status: Listed in protected species of Iran and is of conservation values.